Viêm tụy cấp – Có gì mới ?
Cập nhật về dịch tễ học, chẩn đoán và xử trí hiện nay của viêm tụy cấp
Acute Pancreatitis — What’s New?
An up-to-date review of the epidemiology, diagnosis, and current management of acute pancreatitis. David A. Johnson, MD Reviewing Forsmark CE et al., N Engl J Med 2016 Nov 17; 375:1972
Viêm tụy cấp (VTC) đã tăng lên trong thập kỷ qua và chiếm hơn 275.000 ca nhập viện hàng năm tại Hoa Kỳ và ước tính chi phí y tế 2,5 tỷ USD. Việc xem xét bởi ba chuyên gia, tập trung vào những thay đổi trong thực hành gần đây nhất và chỉ rõ các vấn đề đang diễn ra và các câu hỏi trong xử trí VTC. Các điểm đáng lưu ý như sau:
-Béo phì và đái tháo đường typ 2 là những yếu tố nguy cơ độc lập của VTC.
-Những bệnh nhân có triệu chứng mơ hồ và mức độ amylase hoặc lipase máu tăng < 3 lần giới hạn trên của bình thường không nên chẩn đoán VTC.
-Các yếu tố dự báo hữu ích nhất của bệnh nặng là cao khi nhập viện và trong thời gian 24-48 giờ gồm: hematocrit > 44%, urê máu > 20 mg / dL, creatinine máu > 1,8 mg / dL, hoặc hội chứng đáp ứng viêm hệ thống (hiện diện của ≥2 trong những dấu hiệu: nhiệt độ <36 hoặc> 38 độ C, mạch> 90 lần / phút, nhịp thở> 20 lần / phút hoặc CO2 máu động mạch <32 mmHg, và bạch cầu < 4000 hoặc> 12.000/ mm3). Những bệnh nhân này nên được chuyển đến đơn vị chăm sóc tích cực.
-Liệu pháp bù dịch (nhanh) phù hợp (Ringer lactat có thể được ưu tiên) là quan trọng nhất trong 12-24 giờ đầu tiên sau khi các triệu chứng bắt đầu nhưng không hữu ích sau 24 giờ.
-Với VTC nhẹ, giảm đau hoàn toàn là không cần thiết trước khi bắt đầu cho ăn thức ăn cứng hoặc mềm ít béo bằng đường miệng, điều này liên quan với thời gian nằm viện ngắn hơn so với việc ăn lỏng hoàn toàn.
-Sự cần thiết của ăn qua đường ruột nhân tạo có thể dùng trước ngày thứ 5. Thông mũi dạ dày, thông mũi tá tràng, và cách tiếp cận mũi hỗng tràng có kết quả tương tự. Ăn sớm qua thông mũi ruột non trong vòng 24 giờ từ khi nhập viện là không tốt hơn so với một chế độ ăn đường miệng sau 72 giờ.
-Kháng sinh dự phòng là không có lợi cho việc ngăn ngừa viêm tụy hoại tử, nó hiếm khi xảy ra trong 2 tuần đầu tiên.
-Những cố gắng để can thiệp của hoại tử tụy nên trì hoãn ít nhất 4 tuần để cho phép tạo thành của các mô lành từ hoại tử.
-Rượu vẫn là một yếu tố nguy cơ chính gây VTC tái phát. Kiêng và ngừng hút thuốc có thể làm giảm đáng kể nguy cơ tái phát.
-Viêm tụy do thuốc chiếm tỷ lệ <5% các trường hợp, và thường nhẹ.
Người dịch: Bs Hồ Hiền Sang, Khoa Nội tiêu hóa
