TÌM HIỂU VỀ HỘI CHỨNG RUỘT KÍCH THÍCH
Hội chứng ruột kích thích (IBS – Irritable bowel syndrome) hay còn gọi là viêm đại tràng co thắt, là các rối lọan chức năng của đại tràng, tái đi tái lại nhiều lần mà người bệnh đi khám, làm các xét nghiệm nhưng đều không tìm thấy bất kỳ một tổn thương thực thể nào về giải phẫu, tổ chức học cũng như sinh hóa ở ruột. Đây là một hội chứng gây “nản lòng” cả bệnh nhân và thầy thuốc. Đây là bệnh mạn tính nhưng lành tính, không có di chứng hay tử vong, nhưng ảnh hưởng nhiều tới chất lượng cuộc sống, bệnh kéo dài làm cho người bệnh luôn lo lắng, căng thẳng, mất ngủ, lo sợ bị các bệnh hiểm nghèo khác của ruột.
Những ai dễ mắc IBS hơn?
IBS là bệnh hay gặp trên thế giới với tần suất khoảng 15% – 20%. Người bệnh thường ở lứa tuổi thanh niên và trung niên, tỷ lệ mắc bệnh cao nhất từ 18 – 30 tuổi, giảm sau 50 tuổi. Nữ giới có tỷ lệ mắc cao gấp 2-3 lần nam giới. Những người có trình độ học vấn cao như học sinh, cán bộ có tỷ lệ mắc cao hơn so với nông dân, công nhân, thành thị mắc bệnh nhiều hơn ở nông thôn.
Nguyên nhân
Cơ chế bệnh sinh hiện chưa rõ, bệnh có liên quan đến nhiều yếu tố, hai yếu tố chủ đạo là nhiễm trùng đường ruột và rối loạn tâm lý, ngoài ra yếu tố di truyền, ăn uống, dùng thuốc, nội tiết… Các yếu tố này làm phát sinh những nhu động ruột bất thường, liên quan đến tính phản ứng cao của nhu động ruột và sự mẫn cảm của đường ruột.
Các biểu hiện thường gặp
Đau bụng: là triệu chứng chủ yếu và thường gặp nhất, xuất hiện sau khi ăn, hay đau vùng bụng dưới và hố chậu trái. Giảm đau sau khi đại tiện hoặc trung tiện
Đại tiện lỏng: 3-5 lần/ngày, phân lỏng hoặc nát, phân có thể lẫn nhầy nhưng không bao giờ có máu theo phân.
Táo bón: đại tiện phân rắn, lượng ít, có thể lẫn nhầy và xuất hiện xen kẽ với đại tiện lỏng.
Chướng bụng: Thường nặng về ban ngày, đặc biệt sau buổi trưa, giảm về ban đêm sau khi ngủ.
Các triệu chứng trên thường tái phát lặp đi lặp lại, nếu người bệnh xuất hiện các triệu chứng như: sốt, sút cân nhanh, đi ngoài ra máu tươi hoặc phân đen, tự sờ thấy khối bất thường ở bụng hoặc biểu hiện của thiếu máu như da niêm mạc nhợt, hay chóng mặt hoa mắt… thì cần cảnh giác và đến gặp bác sĩ ngay để được khám và điều trị kịp thời.
Điều trị
IBS là một bệnh mạn tính nhưng lành tính. Các triệu chứng có thể giảm hoặc mất sau điều trị nhưng rất dễ tái phái, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, công việc, cũng như sinh họat hằng ngày của người bệnh, và không có phương pháp điều trị nào luôn luôn hiệu quả, nên việc điều trị là một chiến lược bao gồm tâm lý liệu pháp, chế độ ăn hợp lý và dùng thuốc.
Biện pháp phòng tránh là chủ yếu
Để giảm các triệu chứng hội chứng ruột kích thích, trước hết bạn cần phải lên kế hoạch ăn uống hợp lý. Đó là ăn nhiều thực phẩm dinh dưỡng giàu chất xơ, không ăn những thực phẩm có gas, tạo ra nhiều khí, uống đủ nước,….và nên duy trì những hoạt động sau:
Tìm hiểu những loại thức ăn làm cho triệu chứng trầm trọng hơn và hạn chế ăn những loại thức ăn đó, đồng thời liệt kê thành danh sách những loại thức ăn nên ăn dành cho người mắc hội chứng ruột kích thích
Duy trì một chế độ dinh dưỡng giàu chất xơ, ngũ cốc và rau quả sẽ đảm bảo chế độ dinh dưỡng và rất tốt cho người bệnh
Có một chế độ dinh dưỡng lành mạnh, nhiều chất xơ
Hãy uống nhiều nước để giúp ruột già hoạt động tốt
Hãy uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ, không được tùy ý sử dụng thuốc có thể khiến bệnh ngày càng trầm trọng hơn.
Hãy tập thể dục vừa phải khoảng 30 phút mỗi ngày để tăng sức đề kháng cho cơ thể, có thể chống lại mọi bệnh tật
Hãy cố tránh bị stress, căng thẳng khiến bệnh ngày càng nặng hơn.
Hội chứng ruột kích thích là bệnh lành tính tuy nhiên không phải vì vậy mà bạn trở nên chủ quan với chính sức khỏe của bản thân. Để phòng tránh bệnh bạn nên thiết lập ngay một chế độ ăn uống hợp lý, một lối sống lành mạnh, thường xuyên tập luyện thể dục thể thao ,..để giữ cho cơ thể luôn khỏe mạnh và yêu đời. Nếu có bất kỳ triệu chứng nào của bệnh thì nên đến ngay cơ sở y tế hoặc bệnh viện gần nhất để thăm khám.
BS NGUYỄN PHONG PHÚ
KHOA NỘI TIÊU HÓA HUYẾT HỌC