Thuốc kháng cholinergic trong điều trị khò khè ở trẻ dưới hai tuổi

Anticholinergic drugs for wheeze in children under the age of two years.

Cochrane Database Syst Rev. 2005 Jul 20;(3):CD001279.

Everard ML, Bara A, Kurian M, Elliott TM, Ducharme F, Mayowe V.

Update of: Cochrane Database Syst Rev. 2002;(1):CD001279.

Vấn đề: Khò khè (wheezing)  ở nhũ nhi và tuổi thơ ấu sớm thì phổ biến và dường như tăng dần, dù mức độ tăng này chưa rõ ràng. Hầu hết những đợt khò khè ở trẻ nhũ nhi là do viêm đường hô hấp do virus. Điều trị khò khè ở trẻ còn rất nhỏ vẫn còn tranh cãi. Thốc kháng Cholinergic thường được kê toa nhưng thực hành khác nhau và hiệu quả điều trị vẫn còn là vấn đề để tranh luận.

Mục tiêu: Khò khè ở trẻ nhũ nhi và thời thơ ấu sớm thì phổ biến và dường như tăng dần. Hầu hết những đợt khò khè ở trẻ nhũ nhi là do viêm dường hô hấp do virus. Thuốc dãn phế quản như đồng vận beta2 và kháng cholinergic thường được sử dụng để làm giảm triệu chứng, nhưng dạng dùng khác nhau. Mục tiêu của tổng quan này là đánh giá hiệu quả thuốc kháng Cholinergic trong điều trị khò khè ở trẻ nhủ nhi. Đây là thông tin cập nhập lần thứ hai của tổng quan này.

Chiến lược tìm kiếm: Chúng tôi tra cứu từ những đăng ký nghiên cứu chuyên biệt của nhóm hô hấp Cochrane, và danh sách tài liệu tham khảo các báo cáo. Chúng tôi liên hệ với các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực và các nguồn từ công ty bào chế. Tra cứu cập nhật đến T6/2004

Tiêu chí chọn lựa: Các nghiên cứu ngẫu nhiên nhằm so sánh việc điều trị thuốc kháng Cholinergic với giả dược , hoặc đồng vận Beta-2 trong khò khè ở trẻ em dưới 2 tuổi. Trẻ bị viêm tiểu phế quản cấp và bệnh phổi mạn bị loại trừ..

Phân tích và thu thập dữ liệu: Đáp ứng đủ tiêu chí chọn lựa và chất lượng nghiên cứu được đánh giá độc lập bởi hai nhà tổng quan.

Kết quả chính: 6 nghiên cứu gồm 321 nhũ nhi thu thập tại 3  nơi khác nhau. So với đơn trị liệu thuốc đồng vận beta-2, kềt hợp trị liệu Ipratropium bromide với beta2-agonist có liên quan đến làm giảm nhu cầu điều trị thêm, nhưng không thấy sự khác biệt trong đáp ứng điều trị, nhịp thở và cải thiện độ bão hòa oxy tại khoa cấp cứu. Không thấy sự khác biệt đáng kể trong thời gian nằm viện giữa Ipratropium bromide và giả dược; hoặc giữa Ipratropium bromide  kết hợp với đồng vận beta-2 và đơn trị đồng vận beta-2. Tuy nhiên, Ipratropium bromide kết hợp với beta2-agonist so với giả dược cho thấy cải thiện điểm lâm sàng đáng kể trong 24 giờ.  Cha mẹ trẻ thích dùng Ipratropium bromide hơn dạng nước phun sương hoặc giả dược để làm giảm triệu chứng của trẻ tại nhà . Tra cứu cập nhật xa hơn thực hiện vào T6/2004 không thấy bất cứ nghiên cứu mới nào.

Kết luận của tác giả: Không đủ bằng chứng ủng hộ việc dùng kháng cholinergic  điều trị khò khè ở trẻ nhũ nhi, mặc dù  phụ huynh dùng chúng điều trị tại  nhà thì cho là có lợi ích.

Người dịch : BS Nam Phương, Khoa Nhi – BVĐKTTAG