So sánh kháng sinh uống và tiêm trong điều trị viêm phổi nặng ở trẻ em

Cochrane Database Syst Rev. 2006 Apr 19;(2):CD004979.

Oral antibiotics versus parenteral antibiotics for severe pneumonia in children.

Rojas MX, Granados C.

Source: Pontificia Universidad Javeriana, Epidemiology Unit, Faculty of Medicine, Hospital Universitario de San Ignacio, Cr. 7 #40-62, 2nd floor, Bogota, DC, Colombia. mxrojas@gmail.com

Đặt vấn đề: Nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính (ARI) là một trong những nguyên nhân hàng đầu  bệnh tật  và tử vong ở trẻ em dưới 5 tuổi ở các nước đang phát triển. Khi cần thiết phải nhập viện, thực hành thường qui là cho kháng sinh tiêm nếu nghi do vi khuẩn gây ra. Điều này có nhược điểm làm cho trẻ đau đớn và khó chịu, có thể dẫn đến từ chối điều trị hoặc giảm dung nạp, ngòai ra còn có những biến chứng do tiêm. Tại một số nơi có khi không đủ cung cấp những trang bị này, hơn nữa tăng nguy cơ và chi phí điều trị.

Mục tiêu: Để xác định sự tương đương về hiệu quả và an toàn giữa kháng sinh  đường uống và đường tiêm trong điều trị viêm phổi nặng ở trẻ em từ 3 tháng đến 5 tuổi.

Chiến lược tìm kiếm: Chúng tôi tìm kiếm Danh bạ Trung tâm các Thử nghiệm kiểm soát (CENTRAL)(Thư viện Cochrane Số 2, 2005), MEDLINE (tháng 1 năm 1966 đến tháng 2005), EMBASE (tháng 1 năm 1990 đến tháng 7 năm 2005) và LILACS (tháng 2 năm 2005).

Tiêu chí lựa chọn: Xem xét bao gồm các thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên (RCT) vá bán-thực nghiệm có so sánh giữa kháng sinh uống và tiêm điều trị viêm phổi nặng ở trẻ em từ 3 tháng đến 5 tuổi.

Thu thập và phân tích: Có 1.300 tựa bài báo liên quan nhưng chỉ có 3 nghiên cứu đáp ứng tất cả tiêu chuẩn để chọn, một trong số này chưa được công bố. Chúng tôi không làm phân tích tổng hợp vì có tính không đồng nhất giữa các thử nghiệm.

Kết quả chính: Theo Campbell 1988 so sánh kết quả giữa  uống co-trimoxazole so với tiêm bắp procain penicillin tiếp theo uống ampicillin trong 134 trẻ em. Sau 7 ngày theo dõi, điều trị thất bại là  6/66 (9,1%) trong nhóm uống co-trimoxazole so với 7 / 68 (10,2%) trong nhóm tiêm uống phối hợp. Tỉ lệ khác biệt là -0,01% (KTC 95% -0,11 – 0,09). Nhóm nghiên cứu APPIS 2004 đánh giá 1.702 bệnh nhân so sánh giữa uống amoxicillin  với penicillin tiêm tĩnh mạch hai ngày sau đó cho uống amoxicillin. Sau 48 giờ, điều trị thất bại trong nhóm uống amoxilin là 161/845 (19%) và nhóm tiêm Penicilline là 167/857 (19%). Tỉ lệ khác biệt là -0,4% (KTC 95% -4,2 đến 3,3). Các tác giả nhận thấy mức khỏi bệnh tương tự như nhau ở cả hai nhóm sau 5 và 14 ngày.

Kết luận của tác giả: Điều trị kháng sinh đường uống cũng hiệu quả và an toàn như kháng sinh tiêm ở trẻ bị viêm phổi nặng nhập viện với không có triệu chứng nặng nghiêm trọng.

Người dịch: BS Rạng, www.bvag.com.vn