I. Tổng quan
Phản vệ là một phản ứng dị ứng nghiêm trọng, có khả năng đe dọa tính mạng. Nó có thể xảy ra trong vòng vài giây hoặc vài phút tiếp xúc với tác nhân mà bạn bị dị ứng, chẳng hạn như đậu phộng hoặc bị ong đốt…
Hệ thống miễn dịch của bạn tạo ra các kháng thể chống lại các chất lạ. Điều này tốt khi một chất lạ có hại, chẳng hạn như một số vi khuẩn hoặc vi rút. Nhưng một số hệ thống miễn dịch của một số người phản ứng thái quá với các chất thường không gây ra phản ứng dị ứng làm cho hệ thống miễn dịch của bạn giải phóng một loạt các hóa chất có thể khiến bạn rơi vào sốc – huyết áp giảm đột ngột và đường thở của bạn bị hẹp, gây khó thở. Phản vệ là một phản ứng dị ứng không biết trước được. Các tác nhân phổ biến bao gồm một số loại thực phẩm, một số loại thuốc, nọc độc côn trùng.
Các tác nhân gây phản vệ phổ biến nhất ở trẻ em là dị ứng thực phẩm, chẳng hạn như đậu phộng, và các loại hạt cây, động vật có vỏ …. Bên cạnh dị ứng với đậu phộng, các loại hạt, cá và động vật có vỏ, các tác nhân gây phản vệ ở người lớn bao gồm:
- Một số loại thuốc, bao gồm kháng sinh, aspirin và các thuốc giảm đau không kê đơn khác, và thuốc cản quang tiêm tĩnh mạch được sử dụng trong một số xét nghiệm hình ảnh.
- Ong đốt
- Mặc dù không phổ biến, một số người phản vệ từ tập thể dục, chẳng hạn như chạy bộ, hoặc thậm chí hoạt động thể chất có cường độ ít hơn, chẳng hạn như đi bộ. Ăn một số thực phẩm trước khi tập thể dục hoặc tập thể dục khi thời tiết nóng, lạnh hoặc ẩm cũng có liên quan đến phản vệ ở một số người. Nói chuyện với bác sĩ của bạn về biện pháp phòng ngừa khi tập thể dục.
- Nếu bạn không biết điều gì gây ra phản ứng dị ứng của bạn, một số xét nghiệm nhất định có thể giúp xác định chất gây dị ứng. Trong một số trường hợp, nguyên nhân gây phản vệ không bao giờ được xác định (phản vệ vô căn).
II. Triệu chứng
Các triệu chứng phản vệ thường xảy ra trong vòng vài phút sau khi tiếp xúc với chất gây dị ứng. Tuy nhiên, đôi khi, nó có thể xảy ra nửa giờ hoặc lâu hơn sau khi tiếp xúc. Các dấu hiệu và triệu chứng bao gồm:
– Phản ứng da, bao gồm nổi mề đay và ngứa và đỏ ửng hoặc nhợt nhạt
– Huyết áp thấp (hạ huyết áp)
– Tắc nghẽn đường thở và lưỡi hoặc cổ họng bị sưng, có thể gây ra khò khè và khó thở
– Mạch đập yếu và nhanh
– Buồn nôn, nôn hoặc tiêu chảy
– Chóng mặt hoặc ngất xỉu
III. Xử trí
Ngừng ngay tiếp xúc với tác nhân gây ra dị ứng (nếu có)
Vì các triệu chứng ban đầu có thể nhẹ nhưng có thể diễn tiến nặng nhanh chóng. Ngay cả khi dù bạn hoặc con bạn chỉ có phản ứng phản vệ nhẹ trong quá khứ, vẫn có nguy cơ bị phản vệ nghiêm trọng hơn sau khi tiếp xúc với chất gây dị ứng khác nên khi bạn có bất kì các triệu chứng kể trên cần phải ngay lập tức đến cơ sở y tế gần nhất. Đừng chờ đợi để xem các triệu chứng sẽ biến mất hay trở nặng không.
IV. Phòng bệnh
– Cách tốt nhất để ngăn ngừa phản vệ là tránh các chất gây ra phản ứng dị ứng này.
– Luôn báo cho nhân viên y tế và người thân xung quanh biết bạn bị dị ứng với các tác nhân cụ thể (thuốc gì, thức ăn gì, ong đốt ..v..v…)
– Nếu bạn bị dị ứng với côn trùng đốt, hãy thận trọng xung quanh chúng. Mặc áo dài tay và quần dài; đừng đi chân trần trên cỏ; tránh màu sáng; hạn chế nước hoa. Giữ bình tĩnh khi gần một con côn trùng. Di chuyển chậm và tránh chúng.
– Nếu bạn bị dị ứng thực phẩm, hãy đọc kỹ nhãn của tất cả các loại thực phẩm bạn mua và ăn. Quy trình sản xuất có thể thay đổi, do đó, việc kiểm tra lại định kỳ nhãn thực phẩm bạn thường ăn là rất quan trọng.
– Khi ăn ngoài, hãy báo cho nơi bạn ăn thức ăn hay gia vị bạn bị dị ứng và nhờ họ kiểm tra giùm bạn. Ngay cả một lượng nhỏ thực phẩm bạn bị dị ứng cũng có thể gây ra phản ứng nghiêm trọng.
– Ngay cả khi bạn cẩn thận, đôi khi bạn sẽ tiếp xúc với những gì bạn bị dị ứng. May mắn thay, bạn có thể đáp ứng nhanh chóng và hiệu quả với trường hợp dị ứng bằng cách biết các dấu hiệu và triệu chứng của phản ứng phản vệ và có kế hoạch điều trị nhanh chóng các triệu chứng đó.