Khử khuẩn chọn lọc trong điều trị nhiễm trùng huyết

Hendrick K van Saeene a, Luciano Silvestri b, Nia Taylor a, Andy Petros c, Julian Bion d

Treatment of sepsis

The Lancet Infectious Diseases, Volume 12, Issue 10, Pages 745 – 746, October 2012

Khử khuẩn đường tiêu hóa có chọn lọc (KKCL) cứu sống  nhiều bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết, chủ yếu là sử dụng kháng sinh tiêm và đường uống (polymyxin và tobramycin) để ngăn ngừa nhiễm khuẩn năng đường hô hấp dưới và máu. 66 thử nghiệm ngẫu nhiên của KKCL đã được thực hiện trong 25 năm qua ở 15 000 bệnh nhân, và 11 phân tích gộp đã được thực hiện ở những bệnh nhân bị bệnh nặng được điều trị trong ICU. Tám trong số 11 phân tích gộp có tiêu chí chính  là tỷ lệ tử vong và tất cả cho thấy lợi ích sống còn đáng kể khi sử dụng phác đồ KKCL đầy đủ và cỡ mẫu đủ lớn. KKCL giảm đáng kể nhiễm khuẩn đường hô hấp dưới (72%), nhiễm khuẩn máu (37%), và tỷ lệ tử vong (29%), và kiểm soát đề kháng kháng sinh . Mặc dù có nhiều bằng  chứng về KKCL so với drotecogin alfa, tuy nhiên người ta không dùng KKCL nữa trong các hướng dẫn về “Surviving Sepsis Campaign “ chủ yếu vì lo ngại nguy cơ  kháng kháng sinh gia tăng, và bởi vì không có nghiên cứu KKCL nào riêng cho bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết nặng hoặc sốc nhiễm khuẩn. Tuy nhiên, một nghiên cứu ngẫu nhiên lớn ở Hà Lan cho thấy tỷ lệ kháng thuốc thấp hơn ở những bệnh nhân có KKCL so với nhóm chứng. Hơn nữa, 19 thử nghiệm ngẫu nhiên có thông tin về bệnh nhân bị nhiễm khuẩn ở nghiên cứu, và một phân tích gộp của các thử nghiệm này cho thấy giảm đáng kể nhiễm khuẩn đường hô hấp dưới, nhiễm khuẩn máu và tỷ lệ tử vong. Các giám sát  qua nuôi cấy vi khuẩn đã chỉ ra rằng sự định cư (colonization) của các chủng có khả năng gây bệnh ở ruột  là sự cố thường thấy nhất ở những bệnh nhân bị bệnh nặng. Sự phát triển quá mức vi khuẩn đường ruột, đặc biệt là  trực khuẩn hiếu khí Gram âm là sinh lý bệnh cơ bản ở những bệnh nhân này và nguyên nhân gây suy giảm miễn dịch, viêm, và nhiễm khuẩn nội sinh. KKCL bằng cách dùng kháng sinh để kiểm soát sự phát triển quá mức và viêm, và để giảm tải nội độc tố trong phân. Thuốc kháng sinh phổ rộng đường tiêm đóng góp vào quá trình này bằng cách thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn đề kháng. Ngược lại, các loại kháng sinh đường ruột của KKCL tiêu diệt phát triển quá mức của vi sinh vật, do đó ngăn ngừa sự đề kháng. KKCL hiệu quả đối với nhiễm khuẩn huyết, ngăn ngừa nhiễm khuẩn thứ phát và làm giảm nguy cơ các vi khuẩn kháng thuốc. Không giống như các biện pháp can thiệp khác cho nhiễm khuẩn huyết, phương pháp này là rất có hiệu quả.

Người dịch: BS Trung, khoa ICU, BV An giang