“Yes! We can end TB” (Đúng! Chúng ta có thể chấm dứt bệnh lao) là Chủ đề của Ngày Thế giới Phòng chống lao 24/3/2023 trên toàn cầu.
Hàng năm, chúng ta kỷ niệm Ngày Thế giới Phòng chống Lao (TB) vào ngày 24/3 để nâng cao nhận thức cộng đồng về những hậu quả tàn khốc đối với sức khỏe, xã hội và kinh tế do bệnh lao gây ra, đồng thời tăng cường nỗ lực chấm dứt căn bệnh này. Ngày này vào năm 1882, Tiến sĩ Robert Koch tuyên bố rằng ông đã phát hiện ra vi khuẩn gây bệnh lao, mở đường cho việc chẩn đoán và chữa trị căn bệnh này.
Bệnh lao là kẻ giết người thầm lặng. Không ai bị mắc lao mà tử vong ngay, bệnh thường kéo dài âm thầm và phát hiện muộn. Từ khi phát bệnh đến khi tử vong thì đã lây sang rất nhiều người khác. Vì vậy, phát hiện sớm, chủ động truy vết không những cứu sống cho người bệnh mà còn giảm nhanh nguồn lây lan cho cộng đồng và giảm nhanh dịch tễ bệnh lao.
Theo thống kê Việt Nam xếp thứ 11 trong 30 nước có gánh nặng bệnh nhân lao cao trên thế giới và xếp thứ 11 trong số 30 nước có gánh nặng bệnh lao kháng đa thuốc cao nhất trên toàn cầu. Đặc biệt là 2 năm diễn ra dịch COVID-19 (năm 2020-2021), công tác phòng chống lao tại nước ta chịu ảnh hưởng nghiêm trọng. Năm 2021, Việt Nam là một trong những quốc gia có mức độ giảm phát hiện bệnh lao cao nhất toàn cầu do ảnh hưởng của đại dịch.
Trong năm 2022, đại dịch COVID-19 vẫn chưa hoàn toàn kết thúc, số ca mắc COVID-19 trong cộng đồng vẫn còn tồn tại, do đó, song song với tăng cường công tác phòng chống lao tại các tuyến, các biện pháp đảm bảo an toàn trong phòng chống dịch COVID-19 vẫn được triển khai quyết liệt.
Giống như nhiều quốc gia khác, Việt Nam chúng ta đang phải đối mặt nguy cơ bệnh lao bùng phát trong cộng đồng. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ước tính trong 2 năm 2020-2021, số lượng và tỷ lệ tử vong do lao tăng trở lại so với giai đoạn trước đây, cụ thể, số lượng bệnh nhân tử vong do lao trong năm 2021 được ước tính là 12.000 người, tăng 35,8% với năm 2020. Nếu không được phát hiện và điều trị, tỷ lệ tử vong của bệnh nhân lao rất cao, khoảng 50%.
Nhằm nâng cao nhận thức về bệnh lao toàn cầu và nỗ lực loại trừ bệnh lao, chủ đề Ngày Thế giới phòng chống Lao năm 2023 trên toàn cầu được lấy là: “YES! WE CAN END TB” – “Đúng! Chúng ta có thể chấm dứt bệnh Lao”. Chủ đề Ngày thế giới phòng chống Lao năm 2023 của Việt Nam là: “Việt Nam chiến thắng bệnh Lao”. Chủ đề năm nay mang đến niềm hy vọng và niềm tin mạnh mẽ như một lời khẳng định đanh thép của tất cả chúng ta rằng việc chấm dứt bệnh lao là hoàn toàn có thể. Chủ thể “We – Chúng ta” nhấn mạnh về việc huy động sức mạnh tổng thể, thu hút sự quan tâm, tập trung mọi nguồn lực nhằm đẩy mạnh cuộc chiến chống bệnh lao. Những kết quả phục hồi công tác phòng chống lao tại các nước có gánh nặng bệnh lao cao sau ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, trong đó có Việt Nam đã cho thấy chúng ta hoàn toàn có thể đến gần hơn với mục tiêu chấm dứt bệnh lao.
Năm 2023 là một năm đặc biệt quan trọng để chúng ta cùng vào cuộc, đây được coi là “năm của hy vọng” để nhận được sự chung tay, tập hợp sức mạnh của toàn cầu trong tiến trình thanh toán bệnh lao. Chủ đề lạc quan này mang đến nguồn năng lượng tràn đầy, thôi thúc và thể hiện tinh thần quyết tâm cao độ, đồng thời cho thấy sự cấp bách và cần thiết của việc đẩy mạnh đầu tư, mở rộng quy mô, tăng tốc độ thực hiện chẩn đoán, chăm sóc, điều trị, dự phòng bệnh lao để cứu sống thêm hàng triệu người.
Những năm gần đây, rất nhiều xét nghiệm sinh học phân tử mới giúp chẩn đoán và phát hiện nhanh lao kháng thuốc như: Xpert MTB/RIF, Xpert XDR, LPA hàng 1, hàng 2, Truenat, NAATs,.. đã được WHO phê chuẩn và được triển khai tại Việt Nam. Các xét nghiệm này đã được WHO đưa vào khuyến cáo mới nhất trong chẩn đoán sớm bệnh lao, lao kháng thuốc với độ nhạy và độ đặc hiệu cao, xác định được tính kháng thuốc với nhiều loại thuốc lao, thời gian trả kết quả nhanh, hứa hẹn sẽ là mũi nhọn mới trong chẩn đoán sớm bệnh lao và lao kháng thuốc.
Do đó trong cuộc chiến này, chúng tôi luôn hy vọng: Dù bạn có khó khăn đến đâu đi chăng nữa, nếu có triệu chứng bệnh lao, thì hãy đi khám ngay để được các bác sĩ chẩn đoán và điều trị kịp thời.