Hiệu quả của các thuốc ức chế neuraminidase để phòng ngừa và điều trị cúm theo mùa: một tổng quan hệ thống.

The value of neuraminidase inhibitors for the prevention and treatment of seasonal influenza: a systematic review of systematic reviews.

Michiels B, Van Puyenbroeck K, Verhoeven V, Vermeire E, Coenen S.

Source: Department of Primary and Interdisciplinary Care Antwerp, Centre for General Practice, Faculty of Medicine and Health Sciences, University of Antwerp, Antwerp, Belgium. barbara.michiels@ua.ac.be

Hiệu quả của các thuốc ức chế neuraminidase, đặc biệt là đối với các biến chứng liên quan đến cúm, vẫn còn tranh cãi. Một tổng quan y văn được thực hiện để đánh giá các bằng chứng bằng cách thu thập các tổng quan hệ thống đã công bố về những lợi ích và bất lợi của thuốc ức chế neuraminidase (oseltamivir, zanamivir) so với giả dược ở người khỏe mạnh và có nguy cơ ở mọi lứa tuổi để dự phòng và điều trị cúm theo mùa. Một tổng quan hệ thống  đã được thực hiện bằng cách sử dụng cơ sở dữ liệu Cochrane, cơ sở dữ liệu đánh giá công nghệ y tế, cơ sở dữ liệu tóm tắt các tổng quan đánh giá hiệu quả, và Medline (tháng 1/ 2006-tháng 7/ 2012). Hai nhà tổng quan lựa chọn các tổng quan dựa trên các thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên, chỉ chọn các nghiên cứu phân tích kiểu intention-to-treat, đánh giá chất lượng tổng quan bằng bảng kiểm AMSTAR và các chỉ số chất lượng nghiên cứu với thang điểm GRADE. 

Kết quả tổng hợp được 9 tổng quan có chất lượng cao. Hiệu quả của thuốc ức chế neuramidase trong dự phòng dao động từ  64% (16-85) đến 92% (37-99), giảm nguy cơ tuyệt đối dao động từ 1,2% đến 12,1%. Hiệu quả của thuốc thấp trong điều trị lâm sàng ở người lớn khỏe mạnh và trẻ em bị bệnh giống cúm. Oseltamivir làm giảm bớt việc sử dụng kháng sinh ở người lớn khỏe mạnh chỉ ghi nhận ở một tổng quan, tuy nhiên không thấy ở các tổng quan khác. Zanamivir làm giảm việc sử dụng kháng sinh ở trẻ em là 95% (77-99); và giảm biến chứng viêm phế quản ở những người có nguy cơ cao là 59% (30-76). Không có bằng chứng về lợi ích điều trị của thuốc ở nhóm người cao tuổi và người có nguy cơ trên tỉ lệ nhập viện và tử vong.

Trong các thử nghiệm, tác dụng bất lợi của oseltamivir gồm buồn nôn, ói và tiêu chảy, còn zanamivir thì các tác dụng bất lợi này không được ghi nhận. Sự tổng hợp các yếu tố: chẩn đoán bệnh không chắc chắn, nguy cơ nhiễm dòng virus kháng thuốc, tác dụng bất lợi của thuốc và gíá thành so với lợi ích không nhiều của  oseltamivir hoặc zanamivir để dự phòng và điều trị cho người khỏe mạnh. Các thuốc này cũng không có lợi ích trên biến chứng ở người có nguy cơ cao.                       

Người dịch: BS Rạng, Bệnh viện An giang