Cochrane Database Syst Rev. 2007 Jan 24;(1):CD004881.
Blom D, Ermers M, Bont L, van Aalderen WM, van Woensel JB.
Emma Children’s Hospital, Pediatrics, Meibergdreef 9, Amsterdam, Netherlands, 1105 AZ. d.j.blom@amc.uva.nl
Vấn đề: Viêm tiểu phế quản cấp ở trẻ nhũ nhi và trẻ nhỏ liên quan tới bệnh lý đường thở kéo dài cũng được hiểu là khò khè sau viêm tiểu phế quản. Có hai giả thiết chính được đề nghị để giải thích sự liên quan giữa viêm tiểu phế quản cấp và khò khè sau viêm tiểu phế quản(PBW) . Giả thiết thứ nhất xem viêm tiểu phế quản cấp là cơ chế đầu tiên của thở khò khè tái phát ở trẻ nhũ nhi và trẻ nhỏ – dối tượng dễ bị bệnh lý tắc nghẽn đường thở. Giả thiết thứ hai cho rằng nhiễm trùng kèm phản ứng viêm trong giai đoạn cấp làm tổn thương lớp biểu mô hô hấp gây ra bệnh lý tắc nghẽn đường thở kéo dài. Theo cách giải thích của giả thiết sau này, Corticosteroid có lẽ có ảnh hưởng có lợi trong dự phòng thở khò khè sau giai đoạn viêm tiểu phế quản.
Mục tiêu: Nhằm đánh giá hiệu quả của Corticosteroid dạng hít , bắt đầu dùng trong suốt giai đoạn cấp của viêm tiểu phế quản , trong dự phòng khò khè sau giai đoạn viêm tiểu phế quản.
Chiến lược tìm kiếm: Chúng tôi tra cứu thông tin từ trung tâm đăng ký các nghiên cứu có đối chứng Cochrane (Thư viện Cochrane số 3, 2006) gồm các đăng ký thử nghiệm thuộc nhóm Nhiễm trùng hô hấp cấp Cochrane , MEDLINE (1966- T9/2006), EMBASE (1980 – T9/2006) và các tài liệu hiện hành (T9/2006), các tóm tắt và khuyến cáo hội nghị (ERS 1999 – T9/2005, ATS 1999 – T9/2005) . Chúng tôi cũng liên lạc với các chuyên gia trong cùng lĩnh vực và các công ty dược đang tiếp tục nghiên cứu hoặc có các nghiên cứu chưa xuất bản.
Tiệu chuẩn lựa chọn: Các nghiên cứu ngẫu nhiên có đối chứng so với giả dược về hiệu quả của Corticosteroid dạng hít ở trẻ dưới 2 tuổi được chẩn đoán là Viêm tiểu phế quản cấp.
Thu thập và phân tích số liệu: Hai tác giả độc lập đánh giá chất lượng nghiên cứu và rút ra số liệu bằng cách sử dụng thang điểm Jadad 5
Kết quả chính: Năm nghiên cứu phù hợp với tiêu chí lựa chọn, với điểm Jadad trung bình là 4 (khoảng tứ phân vị : 3-4), gồm có 374 trẻ nhũ nhi tham gia. Cộng gộp các số liệu bị giới hạn vì sự đa dạng lâm sàng của các nghiên cứu. Tuy nhiên, Corticosteroide dạng hít không có hiệu quả trong dự phòng thở khò khè (qua sổ nhật ký hoặc chẩn đoán của BS), tái nhập viện hoặc dùng Corticosteroid hoặc thuốc dãn phế quản. Thời gian điều trị, thời gian theo dõi bệnh hoặc tác nhân gây bệnh (các virut hợp bào hô hấp hoặc không phải) không ảnh hưởng đến hiệu quả gộp. Trong 3 nghiên cứu có đánh giá tác dụng phụ, không có tác dụng phụ nào được báo cáo.
Kết luận của tác giả: Tổng quan này cho thấy không có hiệu quả khi sử dụng Corticosteroid dạng hít trong giai đoạn cấp tính của viêm tiểu phế quản để dự phòng thở khò khè (wheezing) sau viêm tiểu phế quản cấp. Chúng tôi chưa thể đưa ra một khuyến cáo mạnh mẽ vì số lượng trẻ tham gia nghiên cứu còn ít và không thể gộp tất cả kết cục lâm sàng.
Người dịch : BS Nam Phương, khoa Nhi – BVĐKTAG
