Tư thế nằm trong suy hô hấp cấp ở trẻ lớn và trẻ nhũ nhi nhập viện

Positioning for acte respiratory ditress in hospitalised infants and children. 

Cochrane Database Syst Rev. 2005 Apr 18;(2):CD003645.

Wells DA, Gillies D, Fitzgerald DA. Nursing Department, Children’s Hospital at Westmead, Locked Bag 4001, Hawkesbury and Hainsworth St, Westmead, NSW, Australia, 2145. DeboraW2@chw.edu.au

VẤN ĐỀ: Do có sự liên quan giữa nằm sấp và hội chứng đột tử trẻ ở nhũ nhi (SIDS)nên các trẻ nhũ nhi được khuyên nên đặt nằm ngữa. Tuy nhiên, nằm ngửa có lẽ không phải là tư thế thích hợp nhất đối với trẻ nhũ nhi và trẻ em bị suy hô hấp cấp (SHHC) nằm viện . Ở người lớn, tư thế nằm của bệnh nhân được xem như là 1 phương pháp làm tăng sự oxy hóa  trong SHHC. Nhưng do có sự khác nhau nhiều về cơ học hô hấp giữa người lớn – trẻ em và những nguy cơ cùa SIDS ở trẻ nhũ nhi, nên cần thiết có một nghiên cứu chuyên biệt về tư thế của trẻ bị SHHC.

MỤC TIÊU: So sánh hiệu quả các tư thế khác nhau  của trẻ em nói chung và trẻ nhũ nhi SHHC nằm viện.

CHIẾN LƯỢC TÌM KIẾM: Chúng tôi tra cứu thông tin từ Trung tâm đăng ký các thử nghiệm có kiểm soát Cochrane ( Thư viện cochrane số 3, 2004), MEDLINE ( T1-1996 đến Tuần 3 T10 -2004); EMBASE ( 1980 đến tuần 24 , 2004); và  CINAHL (1982 đến T10 tuần 3, 2004).

TIÊU CHÍ CHỌN LỰA: Tất cả các nghiên cứu lâm sàng có đối chứng ngẫu nhiên hoặc có phân bổ vào nhóm có hệ thống, so sánh 2 hoặc hơn 2 tư thế nằm khác nhau trong điều trị các trẻ lớn và trẻ nhũ nhi bị SHHC nằm viện.

THU THẬP VÀ PHÂN TÍCH SỐ LIỆU: Các dữ liệu được rút ra độc lập từ mỗi nghiên cứu bởi hai tác giả. Sự khác nhau được quyết định bằng cách kết hợp hoặc hỏi ý kiến tác giả thứ 3. Biến kết cục liên tục được phân tích bởi sự khác biệt trung bình, dùng trọng số và KTC 95% . Các biến kết cục không là nhị phân cũng được nhận vào. Chỉ có 1 nghiên cứu kiểu bắt cầu cũng được đưa vào trong phân tích tổng hợp. Phân tích theo kiểu ảnh hưởng bất biến, nhưng trong một số trường hợp có tính không đồng nhất đáng kể thì dùng kiểu ảnh hưởng ngẫu nhiên.   

KẾT QUẢ CHÍNH: Tổng quan gồm 21 nghiên cứu (trong 22 nghiên cứu được công bố) được tuyển chọn từ 49 bài báo. Các nghiên cứu so sánh các tư thế khác nhau gồm : nằm sấp, nằm ngửa, nghiêng, đầu cao và đầu bằng. Tư thế nằm sấp có hiệu quả hơn đáng kề so với nằm ngửa về độ bảo hòa oxi, PaO2, chỉ số oxi hóa, sự đồng bộ ngực bụng, và thời kỳ giảm độ bảo hòa oxi. Không có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê giữa các tư thế khác nhau.   

KẾT LUẬN CỦA TÁC GIẢ: Tư thế nằm sấp giúp cho quá trình Oxy hóa tốt hơn nằm ngửa. Tuy nhiên, hầu hết bệnh nhân trong nghiên cứu đều được thông khí, hiệu quả nằm sấp có lẽ chỉ thích hợp nhất đối với các trẻ sơ sinh non tháng .Mặc dù giúp cải thiện chức năng hô hấp, nhưng nằm sấp có liên quan đến Hội chứng đột tử ở trẻ nhũ nhi. Do đó những trẻ nhũ nhi chỉ nên đặt nằm sấp khi có sự theo dõi sát liên tục về hô hấp tuần hoàn.

Người dịch : BS Nam Phương (Khoa Nhi)