Current approaches to the management of patients with liver cirrhosis who have acute esophageal variceal bleeding.
Curr Med Res Opin. 2016;32(3):467-75. doi: 10.1185/03007995.2015.1124846. Epub 2016 Jan 25.
Tóm tắt
MỤC TIÊU
Xuất huyết tiêu hóa (XHTH) do giãn tĩnh mạch thực quản (Esophageal variceal bleeding=EVB) là biến chứng nguy hiểm nhất ở những bệnh nhân xơ gan, và nó đi kèm với tỉ lệ tử vong cao. Điều trị phức tạp và đòi hỏi áp dụng nhiều biện pháp kỹ thuật. Tổng quan này trình bày những cách tiếp cận điều trị hiện nay những BN xơ gan có EVB.
PHƯƠNG PHÁP
Chọn những bài báo đã đăng trên PubMed, Google Scholar, and Cochrane Systematic Reviews từ 1987 đến 2015. Xác định những bài báo phù hợp bằng cách dùng thuật ngữ sau: “esophageal variceal bleeding’, ‘portal hypertension’ and ‘complications of liver cirrhosis”. Danh sách tài liệu tham khảo của những bài báo đã được chọn cũng được tìm trên những nguồn xuất bản khác. Tiêu chuẩn chọn bài giới hạn chặt chẻ trong nội dung điều trị BN xơ gan có EVB.
KẾT QUẢ
Liều trình điều trị ban đầu của XHTH do giãn tĩnh mạch thực quản cấp hiện nay được khuyến cáo là kết hợp dùng thuốc vận mạch (somatostatin được ưa chuộng hơn terlipressine) với điều trị qua nội soi (cột búi giãn tĩnh mạch thực quản giãn là chọn lựa ưu tiên, nếu thất bại thì chọn cách chích xơ). Kháng sinh phòng ngừa nên được xem là một phần không thể thiếu trong điều trị. Đặt sonde Sengstaken-Blakemore chỉ thích hợp với những trường hợp chảy máu dai dẳng mà các biện pháp trên không thể sử dụng. Có thể chèn bằng bóng có stents bằng kim loại tự phồng ra.. Phương pháp tạo shunt cửa chủ trong gan xuyên tĩnh mạch cảnh là một kỹ thuật cực kỳ hữu ích để điều trị chảy máu cấp do giãn tĩnh mạch thực quản. Mặc dù, phần lớn các hướng dẫn lâm sàng hiện nay đều xếp phương pháp này vào hàng thứ hai, nhưng tại hội nghị Bayeno IV khuyến cáo rằng nên tạo shunts cửa chủ trong gan sớm với stents phủ polytetrafluoroethylene tự phồng ra trong 72 giờ (lý tưởng là 24 giờ) trong những BN EVB có nguy cơ thất bại điều trị cao (vd Child-Turcotte-Pugh class C < 14 điểm hoặc Child-Turcotte-Pugh class B có chảy máu đang hoạt động) sau liệu trình bằng thuốc và nội soi ban đầu. Can thiệp phẫu thuật khẩn cấp thì hiếm khi thực hiện và chỉ có thể xem xét trong những trường hợp thất bại của điều trị bảo tồn và hoặc nội soi và không thể tạo shunts cửa chủ.Trong những phẫu thuật ngoại khoa đã được mô tả trong y văn thay đổi từ phẫu thuật thông nối cửa – chủ và kỹ thuật ngắt kết nối azygoportal..
KẾT LUẬN
Để cải thiện kết quả điều trị những BN xơ gan có EVB, điều quan trọng là phân tầng nguy cơ, từ đó sẽ cho phép chọn lựa biện pháp điều trị thích hợp để đạt được kết quả mong đợi.
Người dịch: BS.CKII Lâm Võ Hùng, Trưởng khoa Nội tiêu hóa – Huyết học.