Mannitol điều trị chấn thương não cấp

Mannitol for acute traumatic brain injury.

Cochrane Database Syst Rev. 2007 Jan 24;(1):CD001049.
Wakai A, Roberts I, Schierhout G.
St Vincent’s Hospital, Department of Emergency Medicine, Dublin 4, Ireland.wakai@indigo.ie

Đặt vấn đề: Mannitol đôi khi có hiệu quả làm đảo ngược tình trạng phù não cấp, tuy nhiên tính hiệu quả của nó như hiện đang sử dụng trong điều trị chấn thương sọ não nặng là chưa rõ ràng. Có bằng chứng cho thấy rằng viêc sử dụng kéo dài, mannitol có thể đi từ máu vào mô não, tại đây nó gây nên tăng áp lực trong sọ.

Mục tiêu nghiên cứu: Đánh giá hiệu quả của các phác đồ điều trị mannitol khác nhau hoặc mannitol khi  so sánh với các thuốc khác làm giảm áp lực nội sọ, và xác định mức độ hiệu quả của việc sử dụng mannitol điều trị ở những giai đoạn khác nhau sau khi bị chấn thương não.

Chiến lược tìm kiếm: Tổng quan này rút ra từ các nghiên cứu trong nhóm chấn thương. Chúng tôi điểm lại các danh mục tài liệu tham khảo và các bài báo tổng quan, và liên hệ với các tác giả nghiên cứu về vấn đề này. Các nghiên cứu được cập nhật lần cuối vào tháng 3 năm 2006.

Tiêu chuẩn chọn lựa: Những thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng về việc sử dụng mannitol cho những bệnh nhân bị chấn thương sọ não cấp ở mọi mức độ nặng. Nhóm chứng có thể được dùng giả dược, không dùng thuốc, liều lượng khác nhau, hoặc loại thuốc khác nhau. Chúng tôi loại trừ các thử nghiệm giao chéo (cross-over) hoặc các thử nghiệm khi sự can thiệp được bắt đầu sau 8 tuần bị chấn thương.

Chọn lọc và phân tích dữ liệu: Chúng tôi đánh giá chất lượng “làm mù” một cách độc lập của các NC và rút ra dữ liệu. Phân tích theo kiểu phân bổ ngẫu nhiên ban đầu (intention-to-treat), tính nguy cơ tương đối (RR) và khoảng tin cậy 95%.

Kết quả chính: Chúng tôi chọn được 4 thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng. Một thử nghiệm đã so sánh điều trị “hướng về áp lực nội sọ”  với điều trị chuẩn (RR tử vong = 0.83; 95% CI 0.47 đến 1.46). Một thử nghiệm so sánh giữa mannitol và pentobarbital (RR tử vong = 0.85; 95% CI 0.52 đến 1.46). Một thử nghiệm so sánh giữa mannitol và muối ưu trương (RR tử vong = 1.25; 95% CI 0.47 đến 3.33) Một thử nghiệm đánh giá sự hiệu quả của việc dùng mannitol trước khi vào viện so với giả dược (RR tử vong = 1.75; 95% CI 0.48 đến 6.38).

Kết luận của các tác giả: Việc dùng mannitol điều trị tăng áp lực nội sọ có thể có tác dụng khả quan về tỷ lệ tử vong khi so sánh với điều trị bằng phenobarbital, nhưng có thể có hiệu quả xấu hơn về tỷ lệ tử vong khi so sánh với điều trị bằng dung dịch muối ưu trương. Việc điều trị “hướng về áp lực nội sọ” cho thấy có hiệu quả ít so với điều trị “hướng về” các dấu chứng thần kinh học và các chỉ điểm về sinh lý học. Hiện tại chưa có đủ dữ liệu cho thấy điều trị bằng mannitol trước nhập viện là có hiệu quả.

Người dịch, BS Nẫm, khoa CTCH – BVĐKTTAG