Kết hợp thêm đồng vận beta tác dụng kéo dài với corticosteroids dạng hít trong hen phế quản mãn ở trẻ em

Addition of long-acting beta-agonists to inhaled corticosteroids for chronic asthma in children

Authors: Ni Chroinin, Muireann; Lasserson, Toby J; Greenstone, Ilana; Ducharme, Francine M

Source: Cochrane Database of Systematic Reviews. , 2010

Vấn đề: Đồng vận beta 2 tác dụng kéo dài (LABA) kết hợp với corticosteroids dạng hít (ICS) được kê toa ngày càng nhiều ở trẻ hen phế quản.

Mục tiêu: So sánh sự an toàn và lợi  ích khi kết hợp thêm LABA với ICS với việc giữ nguyên hoặc tăng liều ICS ở trẻ em hen phế quản mãn.  

Chiến lược nghiên cứu: Chúng tôi dò tìm danh sách những nghiên cứu về  hen phế quản ở nhóm đường thở  Cochrane (5/2008).  

Tiêu chuẩn lựa chọn: Chúng tôi bao gồm các nghiên cứu ngẫu nhiên có đối chứng kiểm tra sự kết hợp của LABA và ICS vớI việc giữ nguyên hoặc tăng liều ICS nhỏ nhất ít nhất 28 ngày ở trẻ  em và thiếu niên hen phế quản. Kết cục chính là mức độ trầm trọng đòi hỏi phải dùng steroids đường uống cứu nguy. Kết cục thứ phát bao gồm chức năng phổi, triệu chứng, tác dụng phụ và cai thuốc.

Thu thập và phân tích dữ liệu: Các nghiên cứu được đánh giá bởi 2 tác giả độc lập về chất lượng phương pháp và trích ra dữ liệu. Sự chứng thực từ các nhà nghiên cứu được xác nhận khi có thể.

Kết quả chính: Tổng cộng 25 nghiên cứu thể hiện 31 so sánh can thiệp-chứng được bao gồm trong 5572 trẻ em chọn lựa ngẫu nhiên. Hầu hết những người tham gia được kiểm soát không đầy đủ liều dùng ICS hiện thời. Chúng tôi đánh giá sự kết hợp thêm LABA với việc giữ nguyên hoặc tăng liều ICS: 

(1) Sự kết hợp LABA vớI ICS được so sánh vớI việc giữ nguyên liều ICS, nghĩa là 400mcg/ ngày hoặc ít hơn beclomethasone trong 16 đến 24 nghiên cứu. Độ tuổi trung bình của người tham gia nghiên cứu là 10 tuổi và giới tính nam chiếm khoảng 64% dân số nghiên cứu. FEV1 trung bình ở đường ranh giới là 80% giá trị tiên đoán hoặc trên trong 10 nghiên cứu; FEV1 từ 61% đến 79% giá trị tiên đoán trong 8 nghiên cứu; và không được báo cáo trong những nghiên cứu còn lại. Người tham gia nghiên cứu  không được kiểm soát đầy đủ trước khi được lựa chọn ngẫu nhiên ngoại trừ 7 nghiên cứu. So sánh riêng ICS, việc kết hợp với LABA không liên quan đến sự giảm có ý nghĩa các xáo trộn đòi hỏi steroids đường uống (7 nghiên cứu, RR 0.92, KTC 95%: 0.6 đến 1.4). So sánh riêng ICS, có sự cải thiện nhiều có ý nghĩa thống kê về FEV1 khi kết hợp với LABA (9 nghiên cứu, 0.08 lít, KTC 95%: 0,06 đến 0,11) nhưng không có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê số ngày không triệu chứng, nhập viện, chất lượng cuộc sống, sử dụng thuốc làm giảm triệu chứng, và tác dụng phụ. Sự ngưng thuốc xảy ra ít thường xuyên có ý nghĩa khi kết hợp LABA.

(2) Tổng cộng có 7 nghiên cứu đánh giá sự kết hợp LABA và ICS so với việc tăng liều ICS ngẫu nhiên 1021 trẻ em. Tuổi trung bình của người tham gia nghiên cứu là 8 tuổi với 67% là nam. Giá trị FEV1 trung bình 80% giá trị tiên đoán hoặc hơn ở 2 trong 3 nghiên cứu. Tất cả các đối tượng trong nhóm nghiên cứu không được kiểm soát đầy đủ đối với liều cơ bản tương đương 400mcg/ ngày beclomethasone hoặc ít hơn. Không có sự khác biệt có ý nghĩa về nguy cơ xảy ra các xáo trộn cần phải sử dụng steroids đường uống với sự kết hợp LABA và ICS khi so sánh với việc tăng gấp đôi liều ICS (2 nghiên cứu, RR 1.5 95%, KTC 0.65 đến 3.48). Việc tăng nguy cơ nhập viện với sự kết hợp liệu pháp cũng không có ý nghĩa thống kê (RR 2.21 95%, KTC 0.74 đến 6.64). So sánh với tăng gấp đôi liều ICS, việc sử dụng LABA có liên quan có ý nghĩa trong cải thiện đáng kể PEF buổi sáng (4 nghiên cứu, khác biệt trung bình MD 7,55 L/ph, KTC 95%: 3,57-11,53) và buổi chiều (3 nghiên cứu, khác biệt trung bình MD 5,5 L/ph, KTC 95%: 1,21-9,79), nhưng không đủ dữ liệu để kết hợp chung các dữ liệu về FEV1, triệu chứng,  dùng thuốc cắt cơn, và chất lượng cuộc sống. Không có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê về các nguy cơ chung của việc ngưng dung thuốc  (5 nghiên cứu; RR 0.71; KTC 95%: 0.42- 1.20). Không có sự khác biệt chung về nguy cơ bị ảnh hưởng bởi tác dụng phụ. Sự chậm tăng trưởng ngắn hạn có khác biệt to lớn ở trẻ được điều trị với liệu pháp kết hợp so sánh với tăng gấp đôi liều ICS ( 2 nghiên cứu, khác biệt trung bình 1.2 cm/năm, 95%, KTC 0.72 đến 1.7)

Kết luận: Ở trẻ em bị hen phế quản kéo dài, kết hợp LABA với ICS không liên quan có ý nghĩa đến giảm thiểu mức độ sử dụng steroids đường toàn thân, nhưng cải thiện chức năng phổi tốt hơn khi so với cùng liều ICS. Tương tự, khi so với tăng gấp đôi liều ICS, sự kết hợp LABA và ICS không làm tăng có ý nghĩa nguy cơ phải dùng ICS  đường uống, nhưng liên quan có ý nghĩa đến sự cải thiện PEF và sự tăng trưởng. Khả năng tăng nguy cơ dùng steroids đường uống để cắt cơn và nhập viện khi dùng liệu pháp LABA cần khảo sát thêm.

Người dịch: BS Phương Tâm, BV Nhi Cần Thơ