Ích lợi của crp (c reactive protein) trong phân biệt viêm phổi trẻ em do vi khuẩn và không do vi khuẩn: một phân tích tổng hợp ở 1230 trẻ

The utility of serum C-reactive protein in differentiating bacterial from nonbacterial pneumonia in children: a meta-analysis of 1230 children.

Pediatr Infect Dis J. 2008 Feb;27(2):95-9.

Flood RG, Badik J, Aronoff SC. Department of Pediatrics,TempleUniversitySchool of Medicine,Philadelphia,PA19140,USA.

Vấn đề: Phân biệt giữa Viêm phổi mắc phải ở cộng đồng do vi khuẩn và không phài do vi khuẩn thì khó. Mặc dù có nhiều nghiên cứu đo nồng độ CRP trong huyết thanh như yếu tố dự đoán viêm phổi do vi trùng ở nhóm bệnh nhân này, công dụng của xét nghiệm này vẫn còn chưa rõ ràng.

Mục tiêu: Mục đích của phân tích tổng hợp này là xác định của CRP định lượng như yếu tố dự đoán của viêm phổi do vi khuẩn ở trẻ bị bệnh cấp tính.

Phương pháp: Nhiều dữ liệu được tra cứu, xem xét các thư mục, và hai tác giả cùng lĩnh vực được chất vấn. Các nghiên cứu được chọn nếu:

1/ Dân số nghiên cứu gồm các bệnh nhân từ 1 tháng đến 18 tuổi.

2/ Tất cả đối tượng nghiên cứu đều được định lượng CRP như là bước đánh giá ban đầu của quá trình nghi ngờ viêm phổi do nhiễm trùng.

3/ Điểm cắt (cutoff) của CRP huyết thanh là 30-60 mg/dl dùng để phân biệt viêm phổi do vi khuẩn và không do vi khuẩn.

4/ Vài tiêu chí được áp dụng để phân biệt viêm phổi do vi khuẩn và không do vi khuẩn hoặc do virus

5/ Tất cả bệnh nhân đều bệnh cấp tính

6/ chụp phim XQ phổi     

Đánh giá chất lượng các NC gồm 4 đo lường sau: tiêu chuẩn chẩn đoán, thiết kết nghiên cứu , loại trừ bệnh mãn tính hoặc các đối tượng bị nhiễm HIV ; và loại trừ những bệnh nhân dùng kháng sinh gần đây.

Các dữ liệu được rút ra từ mỗi bài báo; đánh giá kết cục chính bằng tỉ số odds (OR) ở những bệnh nhân có viêm phổi do căn nguyên từ vi khuẩn hoặc nguyên nhân hỗn hợp, và nồng độ CRP trong huyết thanh vượt quá 30-60 mg/L. Tính không đồng nhất giữa các nghiên cứu được xác định bởi Thống kê Q của Cochrane; theo phương pháp của Mantel và Haenszel, và DerSimonian & Laird được dùng để tổng hợp các kết quả nghiên cứu.  

Kết quả: Tám nghiên cứu thỏa mãn các tiêu chuẩn lựa chọn. Kết hợp tất cả các nghiên cứu cho thấy tòan bộ dân số nghiên cứu là 1230 bệnh nhân có tỷ lệ bị nhiễm vi khuẩn là 41%. Những trẻ bị viêm phổi do vi khuẩn gần như có nồng độ CRP huyết thanh vượt quá khoảng  35-60 mg/L hơn đáng kể so với những trẻ không bị nhiểm vi khuẩn ( OR = 2.58, KTC 95% : 1.20-5.55). Phân tích độ nhậy cho thấy có sự khác biệt lớn. Trong suốt quá trình phân tích độ nhậy, có sự không đồng nhất đáng kể trong số tám nghiên cứu (Q = 37.7, P < 0.001, I2 = 81.4). 

Kết luận: Ở trẻ em bị viêm phổi, nồng độ CRP trong huyết thanh vượt quá ngưỡng 40-60 mg/L có dự đoán yếu nguyên nhân do vi trùng.

Người dịch : BS Nam Phương, Khoa Nhi – BVĐKTTAG