BS. Huỳnh Trung Nghĩa
Khoa Hồi sức tích cực – Bệnh viện Đa Khoa An Giang
Ngày 01/07/2025, Khoa Hồi sức tích cực Bệnh viện Đa khoa An Giang có tiếp nhận một bệnh nhân nam Trần Bửu L. 30 tuổi quê ở Thoại Sơn, An Giang, trong tình trạng vì đau vùng miệng, hầu họng, sau đó co giật toàn thân rồi hôn mê sau khi đã uống gần nửa chai dung dịch tẩy bồn cầu VIM (Sodium hypochlorite). Sau khi được điều trị tại Khoa Hồi sức ổn định, người bệnh được chuyển ra trại và được xuất viện. Tuy nhiên tình trạng ăn uống vẫn còn khó khăn do di chứng của ngộ độc.
Ảnh minh họa: Bệnh nhân đang điều trị tại khoa Hồi sức.
1. Hóa chất tẩy rửa có thật sự nguy hiểm?
– Các loại hóa chất vệ sinh gia dụng như nước tẩy bồn cầu, dung dịch thông cống, tẩy bếp… thường chứa:
Acid mạnh như Hydrochloric acid (HCl), sulfuric acid (H₂SO₄),…
Bazơ mạnh như Sodium hypochlorite (NaOCl), sodium hydroxide (NaOH), potassium hydroxide (KOH),…
– Khi đi vào thực quản, dạ dày hoặc đường hô hấp, các chất này có thể gây:
-Hoại tử niêm mạc: dẫn đến loét, chảy máu, hoặc thủng niêm mạc miệng, hầu họng, thực quản, dạ dày, đường ruột; niêm mạc đường thở.
-Rối loạn nuốt: dễ sặc
-Sẹo xơ: khiến lòng thực quản hoặc môn vị bị hẹp lại – người bệnh không thể ăn uống bình thường, uống sặc, nuốt nghẹn, nôn ói kéo dài, suy dinh dưỡng.
– Ở giai đoạn cấp, bệnh nhân có thể sốc, suy đa cơ quan nếu bị thủng tiêu hóa hoặc tổn thương sâu lan rộng. Nếu qua khỏi, nhiều người vẫn phải sống chung với ống nuôi ăn, phẫu thuật tái tạo thực quản, hoặc nong giãn thực quản định kỳ suốt đời do sẹo hẹp.
2. Tại sao tai nạn vẫn xảy ra nhiều?
Có 4 nhóm nguyên nhân chính:
– Trẻ nhỏ tò mò, uống nhầm: Do hóa chất thường được đựng trong chai nước cũ, không có nhãn cảnh báo, để trong tầm tay trẻ.
– Người lớn trầm cảm, cố ý tự tử: Việc tiếp cận các chất độc hại quá dễ dàng khiến đây trở thành phương thức tự tử phổ biến ở người trẻ tuổi.
– Người già lú lẫn hoặc nhầm lẫn chai lọ: Một số trường hợp đã uống nhầm nước tẩy do suy giảm thị lực hoặc nhận thức.
– Thiếu kiến thức về độc tính của hóa chất gia dụng: Nhiều gia đình chưa nhận thức đầy đủ rằng những sản phẩm vệ sinh có thể gây tổn thương nặng nề nếu nuốt phải.
3. Vậy cần làm gì để phòng ngừa?
Không khó để bảo vệ người thân khỏi những tai nạn đáng tiếc này – nếu chúng ta thực hiện một vài biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả:
– Không đựng hóa chất trong chai nước uống hoặc vật dụng quen thuộc.
– Luôn dán nhãn rõ ràng, có chữ cảnh báo “Không uống” và “Độc hại”.
– Cất giữ hóa chất ở nơi cao, kín, xa tầm tay trẻ em.
– Tuyệt đối không để hóa chất trong nhà bếp, gần khu vực ăn uống.
– Tuyên truyền cho người cao tuổi, trẻ em và người chăm sóc hiểu rõ về nguy cơ.
– Đối với người có biểu hiện trầm cảm, cần được hỗ trợ tâm lý – y tế càng sớm càng tốt.
4. Khi có người uống nhầm, cần làm gì?
– Không cố gây nôn, vì hóa chất có thể gây tổn thương nặng thêm khi trào ngược.
– Không tự ý cho uống sữa, nước, hay thuốc trung hòa – điều này chỉ được thực hiện khi có chỉ định của bác sĩ.
– Nhanh chóng đưa đến bệnh viện, mang theo chai hóa chất đã uống nếu còn, để bác sĩ xác định chất độc và hướng xử trí phù hợp.
– Theo dõi sát các dấu hiệu nguy hiểm như khó thở, đau ngực, thay đổi ý thức.
– Thời gian vàng trong cấp cứu ngộ độc hóa chất rất ngắn. Mọi chậm trễ đều làm tăng nguy cơ biến chứng nặng hoặc tử vong.
Lời kết
Hóa chất tẩy rửa tuy tiện dụng và phổ biến, nhưng nếu không được quản lý và sử dụng đúng cách, có thể gây hậu quả nặng nề – không chỉ trong chốc lát mà còn kéo dài suốt đời.
Tai nạn có thể xảy ra với bất kỳ ai – trẻ nhỏ, người già, người đang bất ổn tâm lý.
Chỉ một sơ suất nhỏ cũng có thể để lại di chứng lớn.
Vì vậy, bảo quản an toàn và nâng cao nhận thức cộng đồng chính là chìa khóa để phòng tránh tai nạn hóa chất trong gia đình.