Can thiệp lúc phẫu thuật lấy thai nhằm giảm nguy cơ viêm phổi hít

Interventions at caesarean section for reducing the risk of aspiration pneumonitis.

Cochrane Database Syst Rev. 2010 Jan 20;(1):CD004943.

Paranjothy S, Griffiths JD, Broughton HK, Gyte GM, Brown HC, Thomas J. Department of Primary Care and Public Health, Clinical Epidemiology Interdisciplinary Research Group, School of Medicine, Cardiff University, 5th Floor Neuadd Meirionnydd, Heath Park, Cardiff, UK, CF14 4YS.

Tổng quan: Viêm phổi hít là hội chứng xảy ra do hít dịch dạ dày. Tỷ lệ viêm phổi hít trong vô cảm sản khoa thì giảm, do có cải thiện về kỹ thuật vô cảm trong đó vô cảm vùng  được sử dụng tăng trong phẫu thuật lấy thai. Tuy nhiên viêm phổi hít thì vẫn là nguyên nhân của bệnh tật và tử vong mẹ và cần thiết phải có biện pháp dự phòng hiệu quả.

Mục tiêu: Nhằm xác định các can thiệp trước phẫu thuật lấy thai có làm giảm nguy cơ viêm phổi hít ở phụ nữ có thai kỳ không biến chứng.

Chiến lược tìm kiếm: Chúng tôi tìm trong danh bạ các nghiên cứu trong nhóm thai kỳ và chuyển dạ Cochrane (tháng 4/2009).

Tiêu chuẩn lựa chọn: Các nghiên cứu ngẫu nhiên có nhóm chứng được chọn vào. Nghiên cứu bán ngẫu nhiên được loại trừ.

Thu thập và phân tích dữ liệu: Hai tác giả tổng quan đánh giá các nghiên cứu để chọn vào, đánh giá nguy cơ sai lệch và trích dữ liệu một cách độc lập. Dữ liệu nhập vào được kiểm tra.

Kết quả: 22 nghiên cứu gồm 2.658  phụ nữ được chọn, tất cả phẫu thuật lấy thai dưới gây mê. Các nghiên cứu bao gồm khá nhiều so sánh nhưng hầu hết thì nhỏ và chưa rõ ràng hoặc chất lượng thấp. Khi so sánh với không điều trị hoặc placebo thì giảm có ý nghĩa nguy cơ pH trong dạ dày < 2.5 với thuốc kháng acid (RR 0.17, KTC 95% 0.09 – 0.32, 2 nghiên cứu, 108 phụ nữ), ức chế H2 (RR 0.09, KTC 95% 0.05 – 0.18, 2 nghiên cứu, 170 phụ nữ) và ức chế bơm proton (RR 0.26, KTC95% 0.14 – 0.46, chỉ 1 nghiên cứu, 80 phụ nữ). Ức chế H2  gây giảm nguy cơ pH dạ dày < 2.5 khi so sánh với ức chế bơm proton (RR 0.39, KTC 95% 0.16 – 0.97, 1 nghiên cứu, 120 phụ nữ), nhưng so sánh với thuốc kháng acid thì kết quả không rỏ ràng. Dùng kết hợp thuốc kháng acid và ức chế H2 thì gây giảm có ý nghĩa nguy cơ pH < 2.5 khi so sánh với placebo (RR 0.02, KTC 95% 0.00 – 0.15, 1 nghiên cứu, 89 phụ nữ) hoặc so sánh với chỉ thuốc kháng acid (RR 0.12, KTC95% 0.02 – 0.92, 1 nghiên cứu, 119 phụ nữ).

Kết luận: Chất lượng của bằng chứng thì thấp, nhưng có dấu chứng đề nghị rằng kết hợp thuốc kháng acid và ức chế H2 thì hiệu quả hơn không can thiệp và hiệu quả hơn khi chỉ có thuốc kháng acid trong dự phòng pH dạ dày thấp. Tuy nhiên không có nghiên cứu nào đánh giá khả năng bất lợi hoặc kết cục lâm sàng thực sự. Các kết quả qua nghiên cứu này thì liên quan đến tất cả phụ nữ phẫu thuật lấy thai dưới gây mê.

Người dịch: Bs Phong – khoa Sản – BVĐKTTAG