Việt Nam đã ghi nhận ca mắc bệnh đậu mùa khỉ đầu tiên tại TP.HCM. Theo đánh giá của chuyên gia, khả năng lây lan và bùng phát dịch bệnh đậu mùa khỉ rất thấp, không như dịch COVID-19, do đó người dân không quá lo lắng.
Bệnh viện Bệnh nhiệt đới (TP.HCM) là đơn vị tuyến cuối tiếp nhận các trường hợp xác định mắc bệnh đậu mùa khỉ tại TP.HCM và khu vực phía Nam – Ảnh: XUÂN MAI
Chiều 3-10, Bộ Y tế xác nhận ca mắc đậu mùa khỉ đầu tiên ở Việt Nam. Ông Phan Trọng Lân – cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) – cho biết trường hợp này đã được giám sát chủ động. Những người có tiếp xúc đều đã được giám sát và đến nay những người này đều âm tính. Ông Lân nói và cho biết đến nay những người có tiếp xúc với bệnh nhân đều đã được khoanh vùng, và nhận định khó có thể xảy ra lây lan trong cộng đồng.
Ca bệnh từ nước ngoài
Bệnh nhân nữ 35 tuổi, thường trú TP.HCM, khởi phát bệnh vào ngày 18-9 khi đang du lịch tại Dubai (từ tháng 7-2022, đến ngày 22-9 về Việt Nam) với triệu chứng sốt kèm mệt mỏi, ớn lạnh, đau cơ, đau đầu và ho, xuất hiện các nốt đỏ, ngứa trên cánh tay, thân mình và mặt.
Ngay sau khi về Việt Nam, ngày 23-9 bệnh nhân đã đến khám tại Bệnh viện Từ Dũ, nghi ngờ mắc bệnh truyền nhiễm, được chuyển sang Bệnh viện Da liễu TP.HCM. Tại đây, bác sĩ khám và nghi ngờ mắc bệnh đậu mùa khỉ. Bệnh nhân được cách ly, lấy mẫu xét nghiệm chẩn đoán (xét nghiệm Realtime PCR tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới và Viện Pasteur TP.HCM).
Ngày 25-9, bệnh nhân có kết quả ban đầu dương tính với bệnh đậu mùa khỉ và được chuyển sang Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP.HCM để tiếp tục cách ly, điều trị và lấy mẫu giải trình tự gene tại đơn vị nghiên cứu lâm sàng của Trường đại học Oxford hợp tác với Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP.HCM.
Ngày 3-10, Bộ Y tế nhận được báo cáo của Sở Y tế TP.HCM về kết quả xét nghiệm giải trình tự gene khẳng định một bệnh nhân mắc bệnh đậu mùa khỉ chủng Monkeypox, vi rút thuộc clade IIb – bệnh nhân mắc bệnh đậu mùa khỉ được ghi nhận đầu tiên ở Việt Nam.
Ngay khi nhận được thông tin bệnh nhân nghi ngờ mắc bệnh đậu mùa khỉ, Bộ Y tế đã đề nghị UBND TP.HCM chỉ đạo các cơ quan chuyên môn tiếp tục đẩy mạnh triển khai các biện pháp phòng chống dịch bệnh, khẩn trương làm xét nghiệm giải trình tự gene và tiếp tục điều tra dịch tễ, xử lý ổ dịch, cách ly và điều trị bệnh nhân theo hướng dẫn chuyên môn của Bộ Y tế.
Hiện tại bệnh nhân sức khỏe ổn định, không sốt và đang được tiếp tục cách ly, điều trị tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP.HCM theo hướng dẫn của Bộ Y tế.
Với những thông tin khai thác được qua điều tra dịch tễ, cùng với kết quả xét nghiệm Realtime PCR và giải trình tự gene, Bộ Y tế nhận định đây là trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ, có nguồn lây từ nước ngoài; các trường hợp tiếp xúc gần với bệnh nhân tại Việt Nam (kể từ khi về nước) đều được giám sát, theo dõi theo quy định và hiện chưa phát hiện trường hợp nghi nhiễm.
Triệu chứng và cách phòng bệnh
TS Phạm Hùng Vân – chuyên gia dịch tễ học, nguyên giảng viên khoa vi sinh Trường ĐH Y Dược TP.HCM – cho biết người dân không nên hoang mang, cần bình tĩnh vì bệnh đậu mùa khỉ không dễ lây lan như COVID-19. Do COVID-19 có đường lây lan chính là hô hấp trên nên mức độ lây lan rất cao và dễ.
Còn đối với bệnh đậu mùa khỉ, người bệnh phải tiếp xúc gần, cọ xát, da có trầy trợt và sang thương, quan hệ tình dục, tiếp xúc vật dụng của người nhiễm… từ đó dịch truyền cho người bệnh và gây bệnh.
“Người dân cần tuân thủ theo hướng dẫn của ngành y tế để phòng bệnh đậu mùa khỉ, không nên hoang mang. Bản thân khi thấy có các triệu chứng như vết loét, nổi hạch, sốt… thì cần hạn chế tiếp xúc với người khác và đến cơ sở y tế để được thăm khám, xét nghiệm”, TS Vân nhấn mạnh.
Một chuyên gia thuộc Hội Truyền nhiễm TP.HCM cho rằng ca nhiễm đậu mùa khỉ đầu tiên tại nước ta là điều đã nằm trong dự tính. Hiện việc cần thiết nhất là khai thác yếu tố dịch tễ của trường hợp này. Tuy nhiên, theo tình huống các nước có nhiều ca hay có vài ca thì khả năng lây lan cho cộng đồng là rất khó.
Hiện quan hệ tình dục đồng giới nam vẫn là con đường dễ lây nhiễm nhất với căn bệnh này. “Cần khai thác trường hợp này đã vào TP.HCM bao lâu, từ đâu đến để có biện pháp triển khai hợp lý. Nhưng thật sự bệnh này không quá lo ngại vì vi rút rất khó lây qua đường hô hấp mà chủ yếu là qua tiếp xúc vết thương hở, dịch cơ thể…”, vị này nói.
Để hạn chế khả năng lây nhiễm, tất cả các trường hợp tiếp xúc gần cần phải điều tra để kịp thời phát hiện bệnh và điều trị. Bên cạnh đó, cần tránh nhầm lẫn đậu mùa khỉ với các bệnh khác; không phải tất cả các trường hợp nổi hạch, sốt, phát ban… đều là bệnh đậu mùa khỉ, do đó nên sớm tới các cơ sở y tế để thăm khám.
Bác sĩ Huỳnh Thị Thúy Hoa (khoa nội Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP.HCM) cho biết thêm: Triệu chứng của bệnh đậu mùa khỉ và thủy đậu đều giống nhau, với các biểu hiện sốt, đau cơ, đau đầu, có sang thương ở da, niêm mạc (ban đầu xuất hiện hồng ban, sau đó đến sẩn, bóng nước và cuối cùng là đóng mày khô).
Điểm khác biệt giữa bệnh đậu mùa khỉ và thủy đậu là vị trí bóng nước, hạch, vết sẹo. Với bệnh đậu mùa khỉ thì bóng nước từ mặt rồi lan ra cơ thể, hạch sưng to, vết sẹo sâu; còn thủy đậu thì bóng nước từ thân lan ra, ít khi có hạch sưng to, vết sẹo nông.
Một ca đậu mùa khỉ – Ảnh: THE LANCET
