Ảnh hưởng của vitamin e với các thể đột quị: phân tích tổng hợp các thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên

BMJ. 2010 Nov 4;341:c5702. doi: 10.1136/bmj.c5702.

Effects of vitamin E on stroke subtypes: meta-analysis of randomised controlled trials.

Schürks M, Glynn RJ, Rist PM, Tzourio C, Kurth T. Division of Preventive Medicine, Department of Medicine; Brigham and Women’s Hospital, Harvard Medical School, Boston, MA 02215-1204, USA. mschuerks@rics.bwh.harvard.edu

Mục tiêu: Đánh giá ảnhhưởng của vitamin E bổ sung trên tỉ lệ bị đột quị chung, đột quị thể thiếu máu và đột quị thể xuất huyết

Thiết kế: Phân tích tổng hợp các thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên được công bố cho đến tháng 1 năm 2010

Nguồn dữ liệu: Dữ liệuđiện tử (Medline, Embase, Các thử nghiệm đối chứng đăng ký tại Cochrane) và tài liệu tham khảo của các báo cáo thử nghiệm. Tiêu chí chọn lựa gồm các  các thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên (RCTs) được theo dõi >= 1 năm về tác dụng của vitamin E trên đột quị. Phương pháp tổng quan và trích xuất dữ liệu được lấy bởi 2 nhà nghiên cứu độc lập và thỏa thuận nếu có bất đồng về cách tuyển chọn. Tỉ số nguy cơ và khoảng tin cậy (KTC) 95% được tính cho từng nghiên cứu, sau đó ước tính tỉ số nguy cơ gộp cho các nghiên cứu .

Kết quả: Gồm có 9 thử nghiệm về ảnh hưởng của vitamin E trên đột quị được chọn, gồm 118.765 đối tượng tham gia  (59.357 người dùng vitamin E và  59.408 người dùng giả dược). Trong số này, có 7 nghiên cứu báo cáo các dữ liệu về đột quị chung, và 5 nghiên cứu về đột quị thể thiếu máu và 5 nghiên cứu về đột quị thể xuất huyết. Vitamin E không làm giảm nguy cơ đột quị chung (nguy cơ tương đối gộp là 0.98 (KTC 95% :0.91 – 1.05), P=0.53).  Ngược lại, vit E làm tăng nguy cơ đột quị thể xuất huyết (RR gộp là 1.22 (KTC 95%: 1.00 – 1.48), P=0.045), và làm giảm nguy cơ đột quị thể thiếu máu (RR gộp là 0.90 (KTC 95%: 0.82 –  0.99), P=0.02). Rất ít bằng chứng về sự không đồng nhất giữa các RCTs tuyển chọn. Phân tích hồi qui tổng hợp cho thấy không có dấu hiệu bất đồng nhất trong cac RCTs (vd. chiến lược làm mù, liếu lượng vit E, và tình trạng thương tật của các đối tượng tham gia). Nếu tính nguy cơ tuyệt đối thì cứ 1250 người dùng vit E sẽ thêm 1 người nhiều hơn bị đột quị xuất huyết và cứ  476 người dùng vit E thì sẽ thêm 1 người được bảo vệ khỏi bị đột quị thể thiếu máu.

Kết luận: Trong phân tích tổng hợp này, vitamin E làm tăng 22% nguy cơ đột quị thể xuất huyết và giảm 10% nguy cơ đột quị thể thiếu máu.  Sự khác biệt này không thấy trên tổng thể các ca đột quị chung. Vì vitamin E làm giảm ít nguy cơ đột quị thiếu máu nhưng làm tăng nguy cơ đột quị xuất huyết nên việc dùng vitamin E bừa bãi cần phải thận trọng. 

Người dịch: BS Rạng, Bệnh viện An giang