Ảnh hưởng của tư thế bệnh nhân trong tỷ lệ mắc viêm phổi liên quan đến máy thở: một phân tích tổng hợp các thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng

Impact of patient position on the incidence of ventilator-associated pneumonia: a meta-analysis of randomized controlled trials. J Crit Care. 2009 Dec;24(4):515-22. Epub 2009 Feb 13.

Alexiou VG, Ierodiakonou V, Dimopoulos G, Falagas ME.

Alfa Institute of Biomedical Sciences,Athens,Greece.

Mục tiêu: Mục đích của nghiên cứu này là để tóm tắt ảnh hưởng của tư thế (nằm sấp và nửa nằm 45 độ) của bệnh nhân thông khí cơ học về tỷ lệ mắc bệnh viêm phổi liên quan đến máy thở (VAP) và các kết cục khác.

Phương pháp: Một tìm kiếm có hệ thống các thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng (RCTs). Chúng tôi ước tính tỷ suất chênh gộp và khoảng tin cậy 95% (KTC) bằng cách sử dụng mô hình ảnh hưởng cố định hoặc mô hình ảnh hưởng biến thiên khi thích hợp. Đối với các biến số liên tục, chúng tôi tính ước lượng  trung bình sự khác biệt có ý nghĩa.

Kết quả: Chúng tôi phân tích dữ liệu trích từ 3 nghiên cứu RCTs tư thế nửa nằm 45 độ  và 4 nghiên cứu RCTs tư thế nằm sấp với tổng số bệnh nhân theo thứ tự tương ứng là 337 và 1.018. Tỷ lệ tiến triển VAP được chẩn đoán trên trên lâm sàng thấp hơn đáng kể trong số các bệnh nhân ở tư thế 45 độ so với bệnh nhân nằm ngửa (OR = 0,47; KTC 95%  0,27-0,82; 337 bệnh nhân). So sánh tư thế nằm sấp với nằm ngửa cho thấy một xu hướng vừa phải đối với kết quả tốt hơn về tỷ lệ mắc bệnh VAP được chẩn đoán trên lâm sàng các bệnh nhân ở tư thế nằm sấp (OR = 0,80; KTC 95%, 0,60-1,08; 1.018 bệnh nhân). Các phân tích phân nhóm  tỷ lệ mắc VAP xác định bằng vi trùng học, thời gian nằm tại ICU, và thời gian thở máy cho thấy bệnh nhân ở tư thế nửa nằm 45 độ có kết cục lâm sàng tốt hơn vừa phải.

Kết luận: Phân tích  tổng hợp này cung cấp thêm bằng chứng việc thực hành thường lệ là nâng cao đầu giường 15 độ đến 30 độ không đủ để ngăn ngừa VAP ở bệnh nhân thở máy. Bệnh nhân tư thế nửa nằm 45 độ có tỷ lệ thấp hơn đáng kể về VAP được chẩn đoán trên lâm sàng so tư thế nằm ngửa. Mặt khác, tỷ lệ mắc VAP dựa vào chẩn đoán lâm sàng ở bệnh nhân tư thế nằm sấp không khác biệt đáng kể so với bệnh nhân tư thế nằm ngửa.

Người dịch: BS Trung, khoa ICU – BVĐKTTAG