Bệnh Zona Mắt không phải là bệnh zona thông thường ngoài da, mà là một tình trạng tương đối nghiêm trọng có thể đe dọa trực tiếp đến thị lực của bạn. Việc hiểu rõ và hành động đúng lúc là vô cùng quan trọng.
I. ZONA MẮT LÀ GÌ VÀ VÌ SAO BẠN MẮC BỆNH?
Định Nghĩa và Nguyên Nhân
Zona Mắt là một dạng zona thần kinh rất nguy hiểm, xảy ra khi virus trong cơ thể bạn bỗng nhiên “tỉnh dậy” và tấn công dây thần kinh ngay vùng mắt, trán và mũi của bạn.
Sau khi bạn khỏi bệnh Thủy Đậu, virus Varicella Zoster (VZV) không biến mất mà lặn vào “ngủ yên” trong các hạch thần kinh. Khi hệ miễn dịch của bạn bị suy yếu (do tuổi tác, căng thẳng kéo dài, ốm nặng, hoặc dùng thuốc…), virus sẽ nhân lên và đi dọc theo dây thần kinh để gây bệnh. Bệnh chỉ xảy ra ở một bên mặt, và mức độ nguy hiểm rất cao vì virus đi thẳng vào dây thần kinh mắt, có thể phá hủy các cấu trúc mắt.
II. TRIỆU CHỨNG CẦN CHÚ Ý: KHÔNG CHỈ LÀ NỔI MỤN
Triệu chứng thường xuất hiện ở một bên mặt và theo từng giai đoạn:
1. Triệu Chứng Tiền Triệu (Báo trước)
Đây là giai đoạn virus bắt đầu tấn công, thường xảy ra vài ngày trước khi nổi mụn nước. Bạn có thể cảm thấy đau rát, ngứa, nóng ran, hoặc châm chích ở một bên vùng trán, da đầu hoặc xung quanh mắt. Bạn cũng có thể thấy mệt mỏi, đau đầu hoặc sốt nhẹ.
2. Triệu Chứng Cấp Tính (Nổi Mụn và Tổn Thương Mắt)
- Nổi Mụn Nước: Xuất hiện các chùm mụn nước căng, chứa dịch dọc theo đường dây thần kinh trên trán, mí mắt và có thể ở chóp hoặc sống mũi.
- Đau Nhức Dữ Dội: Cơn đau bỏng rát, dữ dội tại vùng phát ban.
- Mắt Bị Ảnh Hưởng: Mắt bị đỏ, sưng, chảy nước mắt, và rất sợ ánh sáng (nhìn sáng là khó chịu).
III. HƯỚNG ĐIỀU TRỊ VÀ BIẾN CHỨNG NGHIÊM TRỌNG
1. Hướng Điều Trị:
- Khám Khẩn Cấp: Bạn phải đến gặp bác sĩ Mắt hoặc Da liễu ngay lập tức, tốt nhất là trong vòng 3 ngày kể từ khi mụn nước đầu tiên xuất hiện.
- Thuốc Kháng Virus: Bác sĩ sẽ kê các thuốc kháng virus. Đây là chìa khóa để ngăn chặn virus lan rộng, phá hủy các cấu trúc mắt và giảm nguy cơ đau dây thần kinh kéo dài.
- Điều Trị Hỗ Trợ: Dùng thuốc giảm đau, thuốc nhỏ mắt/thuốc mỡ đặc trị theo chỉ định của bác sĩ để xử lý các triệu chứng và tổn thương bên trong mắt.
2. Biến Chứng Nếu Chậm Trễ
Nếu không được điều trị kịp thời, Zona Mắt có thể dẫn đến các hậu quả vĩnh viễn:
- Mù lòa vĩnh viễn: Do sẹo giác mạc, tăng nhãn áp (Glôcôm) hoặc tổn thương dây thần kinh thị giác.
- Đau Dây Thần Kinh Sau Zona: Cơn đau nhức, bỏng rát kéo dài dai dẳng hàng tháng, thậm chí hàng năm, sau khi vết thương đã lành.
- Sẹo trên mặt: Sẹo sâu và xấu trên trán và mí mắt.
IV. NHỮNG ĐIỀU NÊN VÀ KHÔNG NÊN LÀM
Khi mắc Zona Mắt, bạn cần nhớ rõ những điều sau để quá trình hồi phục diễn ra an toàn và hiệu quả:
Điều quan trọng cần thực hiện
Hãy xem đây là trường hợp cấp cứu về mắt và ưu tiên gặp bác sĩ khẩn cấp trong vòng 72 giờ. Sau khi được kê đơn, bạn phải tuyệt đối tuân thủ thuốc kháng virus đúng liều, đúng hẹn. Trong sinh hoạt hàng ngày, hãy vệ sinh sạch sẽ vùng bị tổn thương bằng nước sạch mát hoặc nước muối sinh lý. Có thể đeo kính râm để bảo vệ mắt khỏi ánh sáng mạnh. Đừng quên nghỉ ngơi đầy đủ để cơ thể có sức đề kháng chống lại virus.
Những điều không nên làm
Tuyệt đối không được đắp các chất lạ lên mụn như lá cây, đậu xanh, mủ cây, tỏi hay kem đánh răng. Đây là hành vi gây nhiễm trùng nặng, loét sâu và có nguy cơ mù lòa rất cao. Bạn cũng hạn chế gãi, chạm, hay làm vỡ mụn nước vì sẽ gây lây lan virus và để lại sẹo vĩnh viễn. Ngoài ra, không tự ý dùng thuốc mỡ mà không có chỉ định của bác sĩ và tháo kính áp tròng ngay lập tức. Cuối cùng, hãy tránh tiếp xúc gần với trẻ em chưa tiêm thủy đậu hoặc phụ nữ mang thai để tránh lây virus.
KHOA MẮT – BVĐKAG