Trầm cảm ở người bệnh xơ gan

Xơ gan là hậu quả của một bệnh gan mạn tính. Đặc điểm về mặt giải phẫu học là một quá trình lan tỏa của gan, trong đó mô gan bình thường được thay thế bởi một mô xơ hóa và những nốt tái tạo, dẫn đến sự suy giảm dần của các chức năng gan Xơ gan khi đã đến thời kỳ các triệu chứng lâm sàng rõ rệt, đã có biểu hiện mất bù, thường có tiên lượng dè dặt. Nếu chẩn đoán được sớm và tìm ra được nguyên nhân để loại bỏ hoặc điều trị thì có khả năng làm cho xơ gan trở lại thời kỳ ổn định hoặc làm chậm sự tiến triển của bệnh.

Trầm cảm là rối loạn khí sắc rất phổ biến trên lâm sàng, các triệu chứng bao gồm buồn bã, chán nản, giảm tập trung, mất sinh lực… Người rối loạn trầm cảm thường mất sức khỏe nghiêm trọng, giảm sút khả năng lao động, học tập, dễ dẫn đến lạm dụng thuốc, tan vỡ cuộc sống gia đình, đặc biệt là vấn đề tự sát. Rối loạn này cần được phát hiện và điều trị kịp thời, nếu không, bệnh nhân dễ trở thành tàn phế và là gánh nặng cho gia đình và xã hội. Ít nhất 10-15% người lớn trong dân số chung có ít nhất một cơn trầm cảm chủ yếu trong giai đoạn nào đó của cuộc sống. Năm 2012, trầm cảm ảnh hưởng 350 triệu người trên thế giới. Theo WHO, đến năm 2020, trầm cảm được dự đoán trở thành căn bệnh đứng thứ hai trong việc gây giảm số năm cuộc đời do bệnh lý ở tất cả các lứa tuổi

Bệnh gan mãn tính nói chung và xơ gan nói riêng có đặc tính là quá trình bệnh kéo dài, tiên lượng xấu và do đó có hại cho sức khoẻ tâm lý của người bệnh. Hơn nữa, khi bệnh nhân xơ gan có vấn đề sức khoẻ tâm thần thường bị chẩn đoán nhầm là biến chứng của bệnh não gan, dẫn đến trì hoãn chẩn đoán và chậm trễ điều trị. Có một số người bệnh xơ gan đã bị trầm cảm tự tử. Các rối loạn cảm xúc, đặc biệt là trầm cảm có ảnh hưởng bất lợi đến việc điều trị và tiên lượng bệnh xơ gan. Các triệu chứng trầm cảm thường âm thầm và chồng chéo với bệnh lý khác nên dễ bỏ sót. Việc đánh giá trầm cảm ở người bệnh xơ gan là chìa khoá để cải thiện sự tự tin của bệnh nhân trong việc chinh phục bệnh và có thể kết hợp với các liệu pháp toàn diện khác để cải thiện hiệu quả chữa bệnh. Theo Elizabeth Buganza-Torio và cộng sự, trầm cảm phổ biến ở bệnh nhân xơ gan và có tác động đáng kể đến chất lượng sống liên quan đến sức khoẻ của bệnh nhân. Do đó người bệnh xơ gan cần được khám tầm soát “Trầm Cảm” để có hướng xử trí tích cực hơn.

BS.CKI. Hồ Hiền Sang

Phó Trưởng Khoa Nội Tiêu hoá – Huyết học