Sự cố y khoa là điều mà cả nhân viên y tế lẫn người bệnh đều không mong muốn xảy ra.
Khi sự cố y khoa xảy ra, các bác sĩ và những người liên quan thường có tâm lý sợ báo cáo, sợ chịu trách nhiệm, mất thành tích. Việc tự nguyện báo cáo sự cố còn thấp, thường bao che lẫn nhau do e ngại, sợ liên lụy bản thân, bị kỷ luật, dễ mất lòng đồng nghiệp và có báo cáo cũng không được xử lý. Đó là quan niệm sai lầm! Sự cố y khoa xảy ra nếu được báo cáo kịp thời sẽ có những biện pháp giải quyết, hướng khắc phục nhanh chóng, tìm và phân tích được nguyên nhân xảy ra, từ đó hạn chế những sai lầm mắc phải về sau.
Nếu bảo thủ theo tư duy cũ thì việc báo cáo sự cố y khoa không thể phát huy tác dụng. Quản lý sự cố trong bệnh viện là công việc khó khăn. Phải làm sao đề chuyển từ văn hóa che giấu sang văn hóa tự giác của chính các nhân viên y tế trong bệnh viện? Đồng thời, phải làm sao để người dân – bệnh nhân hiểu và đánh giá cao những bệnh viện dám nhìn thẳng vào sự cố để thay đổi và nâng cao hơn nữa chất lượng khám chữa bệnh?! Việc báo cáo sự cố, tìm ra nguyên nhân của sự cố chính là điều có lợi cho bệnh nhân và nhân viên y tế bởi nó sẽ làm hạn chế thấp nhất sự cố y khoa. Quan trọng nhất là toàn bộ cán bộ nhân viên phải đoàn kết, tin tưởng và hỗ trợ lẫn nhau trong vấn đề báo cáo và giải quyết sự cố, không lên án, chỉ trích gay gắt những đối tượng có liên quan mà tập trung tìm ra nguyên nhân gốc của các sự cố và đề xuất giải pháp khắc phục tốt nhất.
Sai sót, sự cố là điều kiện khó tránh khỏi trong môi trường bệnh viện. Để cải tiến chất lượng khám, chữa bệnh và giảm thiểu các sự cố xảy ra thì việc báo cáo sự cố là cần thiết. Chính vì vậy, Bệnh viện đa khoa trung tâm An Giang khuyến khích nhân viên y tế xây dựng văn hóa tự giác, không bao che, tăng cường báo cáo sự cố tự nguyên, thay vì che giấu. Chúng ta cần “Học từ sai lầm để ngăn chặn lỗi xảy ra!” và để khuyến khích các nhân viên y tế báo cáo sự cố y khoa và xây dựng “văn hoá tự giác” báo cáo sự cố y khoa dựa trên Quyết định về việc ban hành bảng kiểm và thành lập đoàn kiểm tra các khoa lâm sàng khoa nào báo cáo sự cố y khoa sẽ được cộng điểm thưởng hàng tháng, đồng thời sẽ có điểm trừ đối với những khoa có sự cố y khoa mà không báo cáo.
Sự cố y khoa là các tình huống không mong muốn xảy ra trong quá trình chẩn đoán, chăm sóc và điều trị. Sự cố rủi ro có thể là một sai sót chuyên môn, hay là một hoạt động diễn ra không theo quy trình, một vấn đề cần được cải tiến vì nó không mang lại sự an toàn và hài lòng cho người bệnh và cả nhân viên y tế. Sự cố là điều không mong đợi với bất kỳ người bệnh, nhân viên hay cơ sở y tế nào, kể cả đối với các quốc gia có nền y học tiên tiến hiện đại. Để hạn chế tối thiểu các sự cố xảy ra, các cơ sở y tế cần xây dựng một hệ thống quản lý an toàn, chất lượng. Thông tư số 19/2013/TT-BYT ngày 12/7/2013 của Bộ Y tế “hướng dẫn thực hiện quản lý chất lượng dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh tại bệnh viện” đã hướng dẫn tất cả các bệnh viện, cơ sở y tế triển khai các giải pháp an toàn người bệnh, không để xảy ra sai sót trong chuyên môn. Theo Thông tư 43/2018/TT-BYT ngày 26/12/2018 của Bộ Y tế về việc “hướng dẫn phòng ngừa sự cố y khoa trong các cơ sở khám, chữa bệnh”, việc phải thiết lập hệ thống và hoạt động báo cáo sự cố là điều cần thiết trong các cơ sở y tế hiện nay.
Từ năm 2018, Bệnh viện đa khoa trung tâm An Giang đã thiết lập quy trình báo cáo sự cố, tuy nhiên, hệ thống còn gặp nhiều khó khăn trong quá trình triển khai như: quy trình chưa chuẩn hóa, nhân viên chưa hiểu rõ và chưa biết cách khai báo, cán bộ quản lý sự cố còn lúng túng… Ngoài ra, phần mềm báo cáo sự cố được cải tiến nhưng vẫn chưa đáp ứng được mong đợi như: sự tiện lợi, hệ thống khó khăn ghi nhận, tổng hợp cũng như phân tích nguyên nhân. Chính vì vậy nên số lượng báo cáo nhận được rất thấp.
Từ thực trạng trên của hệ thống báo cáo sự cố, Bệnh viện đã tiếp cận với CHIR – Trung tâm nghiên cứu cải tiến y tế để tìm cơ hội hỗ trợ. Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý hệ thống sự cố rủi ro là một ưu điểm cần thiết của phần mềm quản lý sự cố lần này. Ngoài việc cài đặt trên web, ứng dụng có thể cài đặt trên điện thoại thông minh, mỗi nhân viên được cung cấp tài khoản riêng, có thể khai báo mọi lúc mọi nơi và bảo đảm độ tin cậy, bí mật cũng như an toàn của hệ thống.
Kết quả sau hơn 4 năm triển khai, hệ thống đã ghi nhận hơn 265 báo cáo sự cố rủi ro tại các khoa, phòng. Từ những sự việc về cơ sở vật chất, máy móc, thiết bị gặp sự cố, hư hỏng, đến những sự cố xảy ra trong quá trình thực hiện quy trình chăm sóc, cấp phát thuốc, vật tư y tế,…đến nay hầu như không có sự lập lại các sự cố đã xãy ra
Tóm lại an toàn người bệnh ngày nay trở thành một thách thức lớn nhất trong lĩnh vực y tế, để làm được điều này phải có sự tham gia của cả hệ thống y tế từ lãnh đạo bệnh viện cho đến nhân viên y tế với trách nhiệm cao nhất, để người bệnh ngày càng được an toàn hơn, để sức khoẻ chóng phục hồi, để các tai biến không còn là nỗi ám ảnh lớn lao cho tất cả mọi người khi tham gia vào quá trình khám và điều trị trong các cơ sở y tế.
Phòng Chỉ đạo tuyến & Quản lý chất lượng