Cochrane Database Syst Rev. 2013 Jan 31;1:CD004816. doi: 10.1002/14651858.CD004816.pub5.
Statins for the primary prevention of cardiovascular disease.
Taylor F, Huffman MD, Macedo AF, Moore TH, Burke M, Davey Smith G, Ward K, Ebrahim S.
Source: Department of Non-communicable Disease Epidemiology, London School of Hygiene and Tropical Medicine, London, UK. Fiona.Taylor@lshtm.ac.uk.
Vấn đề:
Giảm cholesterol trong máu, một yếu tố nguy cơ gây bệnh tim mạch ở những người có hoặc không có tiền sử bệnh tim mạch là một mục tiêu quan trọng của trị liệu bằng thuốc. Statin là thuốc được lựa chọn đầu tiên. Đánh giá trước đây cho thấy lợi ích của statin cho các đối tượng bị bệnh tim mạch. Việc phòng ngừa tiên phát của statin là không chắc chắn trong tổng quan công bố lần trước vào năm 2011, vì vậy việc cập nhật các dữ liệu mới của tổng quan này là cần thiết.
Mục tiêu:
Đánh giá hiệu quả, gồm cả tác hại và lợi ích của statin ở người không có tiền sử bệnh tim mạch.
Phương pháp tìm kiếm:
Để tránh trùng lặp, chúng tôi kiểm tra tài liệu tham khảo tổng quan hệ thống trước đó. Các tìm kiếm thực hiện trong năm 2007 đã được cập nhật vào tháng 1/ năm 2012. Chúng tôi tìm kiếm các thử nghiệm có đối chứng trong Thư viện Cochrane (2022, số 4), MEDLINE OVID (1950 đến tháng4/2011) và EMBASE OVID (1980-2012). Không có giới hạn ngôn ngữ tìm.
Tiêu chí lựa chọn:
Chúng tôi chọn các thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên (RCT) so sánh statin với giả dược, thời gian được điều trị tối thiểu là 1 năm và theo dõi trong 6 tháng, ở người lớn có bất kỳ lượng cholesterol toàn phần, LDL, HDL nào trong máu, trong đó chỉ có 10% hoặc ít hơn có bệnh sử bệnh tim mạch.
Thu thập và phân tích:
Hai tác giả độc lập lựa chọn các nghiên cứu đưa vào và loại trừ. Kết cục bao gồm tất cả các nguyên nhân tử vong, bệnh mạch vành gây tử vong và không gây tử vong, biến cố bệnh tim mạch và đột quỵ, kết cục phối hợp (gây tử vong và không gây tử vong bệnh mạch vành, bệnh tim mạch và đột quỵ), tái lập mạch máu, thay đổi lượng cholesterol và LDL, tác dụng bất lợi, chất lượng cuộc sống và chi phí. Các biến nhị phân được đo lường bằng tỉ số odds (OR) và tỉ số nguy cơ (RR). Các biến số liên tục được đo bằng sự khác biệt trung bình gộp (với khoảng tin cậy 95% ). Chúng tôi liên lạc với tác giả nghiên cứu để có được các dữ liệu bị thiếu.
Kết quả chính:
Tìm kiếm mới nhất cho thấy có 4 nghiên cứu và cập nhật dữ liệu từ 3 thử nghiệm trong bài tổng quan gốc. Có 18 thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên (56.934 người tham gia) được thu nhận. Có 14 thử nghiệm tuyển chọn bệnh nhân với tiêu chí đầu vào gồm: tăng lipid máu, đái tháo đường, tăng huyết áp, microalbumin niệu. Statin làm giảm tử vong do mọi nguyên nhân với OR= 0.86 (KTC 95%: 0,79-0,94), giảm tỉ lệ bệnh tim mạch gây tử vong và không gây tử vong với RR=0,75 (KTC 95%: 0,70-0,81), giảm các biến cố bệnh mạch vành gây tử vong và không gây tử vong với RR= 0.73 (KTC95%: 0,67-0,800), giảm tỉ lệ đột quỵ gây tử vong và không gây tử vong (RR 0.78, KTC 95%: 0,68-0,89). Giảm tái lập mạch máu (RR 0.62, KTC 95%: 0,54-0,72), giảm cholesterol toàn phần và LDL giảm ở tất cả các nghiên cứu, tuy nhiên có tính không đồng nhất giữa các nghiên cứu. Không có các bất lợi nghiêm trọng do statin. Bằng chứng sẵn có cho đến nay cho thấy, phòng ngừa tiên phát với statin có thể cải thiện chất lượng cuộc sống bệnh nhân và mang lại hiệu quả so với giá thành. Các phát hiện gần đây từ các nghiên cứu điều trị cholesterol (Trialists) cho các cá nhân, trong phân tích tổng hợp cũng cho thấy những lợi ích tương tự trên những đối tượng có nguy cơ về các biến cố tim mạch thấp (<1%/năm).
Kết luận:
Statin, với các tác dụng bất lợi không đáng kể, làm giảm tử vong do mọi nguyên nhân, các biến cố mạch máu lớn và tái thông mạch máu (revascularisation) ở những người không có tiền sử bệnh tim mạch.
Người dịch: BS Rạng, bvag.com.vn